من شما را بيم مى‌دهم، مبادا فردا مورد لعنت امّت اسلامى قرار گيريد، در حالى كه جسدهايتان در كنار اين نهر روى زمين افتاده باشد، بدون اين كه (براى اقدام خود) به دليلى استوار و يا سنّتى استناد كرده باشيد.

سپس ماجراى تأسّف بار حكميّت و نقش خود و خوارج را در اين رابطه و تخلّف و سرپيچى آنان از دستور خويش را بيان كرد و افزود:

هر چند حَكَمين با كتاب خدا و سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله مخالفت ورزيدند و بر پايه تمايلات نفسانى خويش حكم كردند؛ ولى ما بر همان روش سابقمان هستيم. پس ديگر چه مى‌گوييد و شما از كجا آمده‌ايد؟ [1]

پس از اتمام سخنرانى، پرچم امان را به دست ابو ايُّوب انصارى سپرد و دستور داد اعلام كند: هر كس به طرف پرچم بيايد در امان است. و نيز هر كس وارد شهر شود و يا به سوى عراق برگردد در امان است ما نيازى به ريختن خون شما نداريم. [2]

سخنان امام و برافراشتن پرچم امان، سبب شد گروه زيادى بانگ برآورند:

«التَّوْبَةَ، التَّوْبَةَ يا اميرَالْمُؤْمِنينَ».

سپس حدود هشت هزار نفر از آنان دست از مخالفت كشيدند و اطراف پرچم امان گرد آمدند. [3]

درگيرى دو سپاه‌

به‌رغم تلاش‌هاى امير مؤمنان عليه السلام براى پيش‌گيرى از جنگ، باقى مانده خوارج كه بالغ بر چهارهزار نفر مى‌شدند تحت فرماندهى عَبْدُاللّهِ بْنِ‌

[1] - فَما نَبَؤُكُمْ‌ وَ مِنْ‌ ايْنَ‌ اتَيْتُمْ‌؟ الامامة والسياسة، ج 1، ص 127؛ تاريخ طبرى، ج 5، ص 84 و كامل ابن اثير، ج 3، ص 343

[2] - الامامة والسياسة، ج 1، ص 128؛ كامل ابن اثير، ج 3، ص 345؛ تاريخ طبرى، ج 5، ص 85

[3] - شرح نهج‌البلاغه خوئى، ج 4، ص 135