بر سر راهش فرستاد. حُجر در «تَدْمُر» [1] با ضحّاك برخورد كرد. سپاه شام پس از تحمّل نوزده كشته با فرا رسيدن شب به سوى شام گريخت. [2]

بُسْرِ بْنِ ارْطاة

بُسْر از قريش و يكى از خون‌خوارترين فرماندهان اعزامى معاويه به عراق و حجاز بود. معاويه هنگام بدرقه به او سفارش كرد:

پيش برو تا به مدينه برسى. مردم را پراكنده كن، و با هر كه برخوردى او را بترسان. اموال كسانى را كه در اطاعت ما نيستند غارت كن.

بُسر همراه سه هزار نفر حركت كرد. به هر آبادى كه مى‌رسيد چارپايان مردم را ضبط مى‌كرد و در اختيار نيروهاى خود مى‌گذاشت. پس از رسيدن به مدينه به سخنرانى پرداخت و ضمن پرخاش و ناسزاگويى فراوان به مسلمانان، آنان را با تهديد وادار به بيعت كرد. و پس از اينكه چندين خانه را آتش زد ابُو هُرَيْرَه را جانشين خود گذاشت و به‌سوى مكّه حركت كرد. در بين راه، افراد زيادى از قبيله خُزاعَه و غير آن را به قتل رساند و اموال زيادى را غارت كرد. و چون به مكّه رسيد افراد زيادى از فرزندان ابولهب را كشت. سپس به سمت «سَراة» پيش رفت و دوستداران امام را به قتل رسانيد. در نَجْرانْ و يَمَنْ نيز كشتارهاى فراوان كرد، حتّى دو فرزند خردسال عُبَيْدُ اللّهِ بْنِ عَبّاس فرماندار يمن را به دست خود سربريد. و سرانجام پس از اين همه غارت و كشتار كه تا مرز سى هزار تن‌

[1] - تَدْمُرْ شهر قديمى در سرزمين شام بوده و فاصله‌اش تا شهر حَلَبْ‌ پنج روز راه بوده است. معجم‌البلدان، ج 2، ص 17

[2] - تاريخ طبرى، ج 5، ص 135؛ الغارات، ج 2، ص 425