امام عليه السلام فرمود:

نه، به خدا سوگند جز شمشير چيزى به او نمى‌دهم. [1]

در مورد چگونگى اين سياست بايد نكاتى را يادآور شويم.

* امام به خوبى آگاه بود كه معاويه به هيچ وجه دست بيعت به سوى او دراز نكرده، و به فرمانش گردن نخواهد نهاد، زيرا گذشته از داشتن روحيّه قدرت‌طلبى و زراندوزى، عصبيّت‌هاى قومى و كينه‌هاى ديرينه‌اى كه نسبت به امير مؤمنان عليه السلام داشت مانع از آن بود كه به عنوان كارگزارو نماينده حكومت امام عليه السلام عمل كند. و در حقيقت، روحيّه و هدف هر يك از معاويه و حضرت على عليه السلام در دو قطب متضادّ، قرار داشت، و اين امر همكارى ميان آن دو را در عمل ناممكن مى‌ساخت.

* اگر امير مؤمنان عليه السلام فرمانى مبنى بر تأييد حكمرانى معاويه در شام مى‌نوشت، چه بسا معاويه از فرمان امام عليه السلام سوء استفاده مى‌كرد و آن را مدرك مشروعيّت فرمانروايى خود قرار مى‌داد و با اين روش، جاى پاى خود را بيش از پيش در شام محكم مى‌كرد.

* وجود عمّال فاسد و مستبدّى همچون معاويه و امثال او در دستگاه خلافت، يكى از مهم‌ترين عوامل نارضايتى و شورش مسلمانان بر ضدّ عثمان بود. و اگر در حكومت امير مؤمنان عليه السلام نيز (كه تكيه‌گاهش طبقات محروم و ستمديده هستند) امثال معاويه بخواهند بر سر كار بمانند دوباره موجبات نارضايتى فراهم شده و اكثريّت طرفدار امام، نسبت به او و حكومت آينده‌اش دلسرد مى‌شدند، و ميان آنان و اقليّتى كه در هر حال تشخيص اميرالمؤمنين عليه السلام را حجّت مى‌دانستند و به او وفادار مى‌ماندند اختلاف مى‌افتاد.

[1] - لا وَاللّهِ‌ لا اعْطيهِ‌ الّا السَّيْفَ‌؛ كامل ابن اثير، ج 3، ص 197؛ تاريخ طبرى، ج 4، ص 444