صُبَّتْ عَلَىَّ مَصائبُ لَو انَّها صُبَّتْ عَلَى الايّامِ صِرْنَ لَيالِيا [1]

مصيبتهايى بر من وارد شده است كه اگر بر روزها فرو مى‌ريخت، چون شب تاريك مى‌شدند.

موضع حضرت زهرا (س) در برابر دشواريهاى زندگى، موضع صبورى و تحمل و برداشتن آنها از سر راه خود بود. حجم ناملايمات و فشارهاى روحى كه بر فاطمه (س) وارد آمد، فراتر از حد معمولى است كه براى انسانهاى عادى پديد مى‌آيد؛ اما ايشان كه فراتر از انسان عادى و از اولياء اللَّه است در پرتو صبورى و بردبارى كوشيد تا مسائل و مشكلات را حل و هضم كند، بدون آنكه خود در آنها هضم شود. بدين رو، حضرت فاطمه (س) دراين خصيصه اخلاقى نيز الگوى همه مردان و زنان حق جو است.

جلوه‌هاى صبورى و تحمّل فاطمه (س)

شكيبايى و تحمل در برابر ناملايمات، شاخه‌ها و ابعاد گوناگونى دارد:

گاهى در برابر امتحان و آزمايش الهى است، زمانى در برابر بد انديشى و نابكارى دشمنان، گاهى در برابر كج انديشى و قصور دوستان و ياران، زمانى نيز در برابر رخدادها و ناملايمات‌طبيعى كه در اينجا به تناسب موضوع بحث به پاره‌اى ابعاد آن در زندگى حضرت زهرا (س) اشاره مى‌كنيم.

1. در برابر امتحان و آزمايش الهى‌

فاطمه زهرا (س) در اين مرحله از صبورى و بردبارى كه سراسر زندگى او را از آغاز تا انجام در بر مى‌گيرد، باموفقيت و سرافرازى پيش رفت و مشكلات و

[1] . اعيان الشيعه، ج 1، ص 323 و مناقب، اين شهر آشوب، ج 1، ص 242