عطفى مى‌شد تا افراد غير مسلمان تأمّل بيش‌ترى در آيين اسلام و گرايش به آن به خرج دهند. پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در برخورد با نمايندگان مسيحيان نجران، براى احترام و رعايت آداب، رَداى خود را از دوش گرفتند و زير پاى آنان قرار دادند. [1]

اسلام در وابستگى عملى به ارزش‌هاى اخلاقى چنان جدّى است كه حتى رعايت آن را در مورد افراد غيرمسلمان نيز توصيه مى‌كند. در حديثى از رسول اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است:

«الا مَنْ ظَلَمَ مُعاهِداً او انتقَضَهُ اوْ كَلَّفَهُ فَوْقَ طاقَتِهِ اوْ اخَذَ مِنْهُ شيْئاً بِغَيْرِ طيبِ نَفْسِهِ فَانَا حَجيجُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ»؛ [2]

آگاه باشيد! كسى كه بر معاهد ذمّى (همپيمان ستم كند و يا پيمانش را بشكند و يا او را به كارى بيش از توانش وادارد و يا از او چيزى بدون رضايت خاطرش بگيرد، من در روز قيامت او را به محاكمه خواهم كشيد.

در روزگارى كه حضرت على عليه السلام فرمانرواى حكومت اسلامى بود و كوفه مركز آن، روزى در راه خود به سوى كوفه، با مردى از اقليّت‌هاى مذهبى برخورد نمودند و از آن‌جا كه مقدارى از راه آن‌ها مشترك بود، توافق كردند كه با هم مصاحبت كنند. اين راه به زودى طى شد و به سر دو راهى رسيدند. مرد با كمال تعجّب ديد كه رفيق مسلمانش از آن طرف، كه راه كوفه بود، نمى‌رود او را همراهى مى‌كند. با شگفتى پرسيد: مگر نگفتى به قصد كوفه مى‌روى؟ حضرت على عليه السلام با كمال مهربانى پاسخ دادند: چرا و با لطف خاصّى فرمودند: «مى‌خواهم قدرى تو را مشايعت كنم! پيامبر ما فرموده است: «هرگاه دو نفر در يك راه با يكديگر مصاحبت كنند، حقى بر همديگر پيدا مى‌كنند. «اكنون تو حقى بر من پيدا كرده‌اى. من به خاطر اين حق كه به گردن من دارى، مى‌خواهم چند قدمى تو را مشايعت كنم، بعد به راه خود خواهم رفت.»

مرد (يهودى يا مسيحى) با حالتى منقلب- كه گويى حقيقتى را يافته است- گفت: پيامبر شما كه اين چنين نفوذ و قدرتى در ميان مردم پيدا كرده و به اين سرعت‌

1) - حقوق اقليّت‌ها، عميد زنجانى، ص 225.

2) - كنز العمّال، باب جهاد، حديث 5785.