فراخواندند، سه نفر از مسلمانان براى شركت نكردن در جنگ از پيامبر صلى الله عليه و آله اجازه خواستند و عذر آوردند كه هنوز همه محصولشان جمع‌آورى نشده‌است و پس از چند روز به صف رزمندگان خواهند پيوست. اما آن‌ها به وعده خود عمل ننمودند و به‌سوى جبهه حركت نكردند. از اين رو، پيامبر صلى الله عليه و آله بر آن شدند كه پس از بازگشت از جنگ، آن‌ها را تنبيه كنند.

خبر بازگشت پيامبر صلى الله عليه و آله در مدينه انتشار يافت. اين سه نفر نيز همچون ديگران به استقبال ايشان شتافتند و عرض ادب كرده، تبريك گفتند. اما پيامبر صلى الله عليه و آله روى از آنان برتافتند و به آن‌ها اعتنايى نكردند و پس از استقرار در مدينه، در جمع با شكوه مردم فرمودند:

«اى مردم، اين سه نفر حكم اسلامى را سبك شمرده و به پيمانى كه با من بسته بودند، عمل نكردند و سودپرستى را بر زندگى شرافتمندانه زير لواى توحيد مقدم داشتند. به اين دليل، همه‌گونه روابط خود را با آن‌ها قطع كنيد.» [1]

مردم از اين دستور نبوى اطاعت كردند و آن را به دقّت به كار گرفتند؛ آنان را به اجتماعات خود راه ندادند، در گرفتارى‌هايشان مساعدت ننمودند و با برخورد قهرآميز، ايشان را در انزوا قرار دادند. در نتيجه، تجارت و خريد و فروش آنان بكُلّى تعطيل شد، اجناس آن‌ها به فروش نرفت، نزديك‌ترين كسانشان نيز با آن‌ها قطع رابطه كردند. اين برخوردها روح و روان آنان را فشرد و سخت پشيمان شدند و توبه كردند. خداوند هم پذيرش توبه آن‌ها را توسط وحى ابلاغ نمود. بلافاصله، پيامبر صلى الله عليه و آله دستور دادند كه مؤمنان با آن‌ها نيز همانند ديگر مسلمانان، صميمانه و دوستانه برخورد كنند. [2]

همفكرى و پشتيبانى مردم بود كه زمينه را براى تحقق سريع و ثمربخش سياست پيامبر صلى الله عليه و آله آماده كرد. اگر مردم از رسول خدا صلى الله عليه و آله پشتيبانى نمى‌كردند، دستور ايشان عملى نمى‌شد و متخلّفان از جنگ نيز بيش‌تر جرأت پيدا مى‌كردند و چه بسا افراد ديگرى هم درصدد تخلف برمى‌آمدند و از هيبت و موقعيت پيامبر صلى الله عليه و آله كاسته مى‌شد.

1) - السيرةالنبويه لابن هشام، ج2، ص 531. براى توضيح بيشتر ر. ك: فروغ ابديت، جعفرسبحانى، ج2، ص 407 - 408.

2) - همان.