سال ديگر بزودى پيروز مى‌شوند، چه قبل از آن و چه بعد از آن، امر براى خداست. و در آن روز مؤمنان به يارى خدا شاد مى‌شوند.

آيه مزبور پس از پيشگويى درباره شكست روم و پيروزى دوباره آن، به شادمانى مؤمنان بر اثر پيروزى روم اشاره دارد. مفسران درباره علت اين خوشحالى نوشته‌اند كه چون ايرانيان كافر بودند پيروزى آنان مشركان را خوشحال كرد، ولى مؤمنان از اين امر ناراحت شدند، چرا كه بيت المقدس قبله آنان بود. زمانى كه ايران شكست خورد و روم پيروز شد مسلمانان خوشحال شدند، چون بيت‌المقدس به دست روميان كه اهل كتاب بودند، افتاد. «1»

اوضاع سياسى و اجتماعى جهان در زمان ظهور اسلام را مى‌توان در موارد زير خلاصه كرد:

1- جهان آن روز ميان دو قدرت بزرگ ايران و روم تقسيم شده بود.

2- دو ابر قدرت بر اثر جنگهاى طولانى فرسوده شده بودند.

3- نزاع سياسى و مذهبى در هر دو كشور موجبات ضعف آنان را فراهم ساخته بود.

4- هر دو ابرقدرت از ظهور يك قدرت سوم بى‌اطلاع بودند و در واقع، زمانى متوجه ظهور اسلام شدند كه نامه پيامبر (ص) به آنان رسيد.

5- دين زردشت، ضعيف و ناتوان و پيروان دين مسيح دچار اختلاف و نزاع بودند.

6- نزاع ميان مسيحيان سبب مهاجرت آنان از روم به ايران و مايه رواج مسيحيت در اين كشور شد.

7- ايران، نظامى طبقاتى داشت و فشار مالياتها بر دوش مردمان ضعيف سنگينى مى‌كرد.

اوضاع جهان در عصر پيدايش انقلاب اسلامى

تاريخ تقسيم جهان ميان دو قدرت بزرگ و پيدايش يك قدرت سوم، بار ديگر در انقلاب اسلامى عصر ما تكرار شد؛ اما با تفاوتهايى كه اينك بدانها اشاره مى‌كنيم:

هنگامى كه انقلاب اسلامى به رهبرى امام خمينى قدس سرّه الشريف به پيروزى

--------------

(1) . ترجمه تفسير مجمع البيان، طبرسى، ج 19، مؤسسه انتشارات فراهانى، ص 96