مصالحى بود كه در ساختن بت به كار مى‌رفت. اعتقاد به بت چنان هم استوار نبود و آنگاه كه عرب به خشم مى‌آمد آن را شكسته، به دور مى‌ريخت و بر او طعنه و ريشخند مى‌زد.

پسرخواندگى، برده‌دارى، طرد كردن فرزندان و پيوستن به قبايل ديگر در ميان مردم رايج بود. پسرخوانده در حكم فرزند حقيقى بود و پسرانى كه از پدران خود رانده مى‌شدند از تمام حقوق محروم بودند. تعداد بردگان در عربستان فراوان بود و برده‌دارى و برده‌فروشى رواجى تام داشت. شرايط زندگى بردگان بسيار بد بود و برده‌داران بسان ديگر اشياء، آنان را خريد و فروش مى‌كردند. كمتر اتفاق مى‌افتاد كه برده‌اى آزاد شود و با درگذشت صاحبش به ارث مى‌رفت.

تأثيرات اسلام‌

اسلام با تعاليم حيات بخش خود، جامعه عربستان را از نابسامانى در آورد و به آن عظمت بخشيد. رسول خدا (ص) با ايجاد وحدت در ميان مردم وضعيتى پديد آورد كه تا پيش از آن سابقه نداشت. وحدت در دو بعد سياسى و دينى برقرار شد. با تشكيل حكومت اسلامى در مدينه، قبايل عرب يكى پس از ديگرى اسلام آوردند. البته اين امر با دشواريهاى فراوانى تحقق يافت. قبايلى كه اسلام اختيار مى‌كردند بايد زكات مى‌پرداختند كه نشانگر پيروى از حكومت مركزى بود. حاكميت رؤساى قبايل بايد به تصويب حكومت مركزى مى‌رسيد و فرمانداران شهرها نيز از جانب رسول خدا (ص) تعيين مى‌شدند. به اين ترتيب جزيرة العرب زير پرچم حكومتى يگانه درآمد و حالت تفرقه و پراكندگى از ميان رفت. «1»

با فراگير شدن اسلام، شرك و بت‌پرستى بتدريج از ميان رفت و بتها همه نابود شدند.

توحيد دوباره در جامعه زنده شد. پيروان ديگر اديان آسمانى حق داشتند با پرهيز از توطئه عليه جامعه اسلامى براساس مقررات ويژه‌اى در ميان مسلمانان زندگى كنند. در اين ميان، يهوديان نتوانستند دشمنى خود را با مسلمانان پنهان كنند و با اينكه پيامبر اسلام با آنان از در صلح و همزيستى مسالمت‌آميز وارد شد، از همان آغاز بناى مخالفت نهادند تا سرانجام كشته يا اخراج شدند. «2»

بررسى ظهور اسلام و حركت بزرگى كه با همت والاى رسول گرامى اسلام شكل

---------------

(1) . تاريخ ايران بعد از اسلام، بخش اسلام در مهد، ص 203-279

(2) . همان