تأمين آزادى‌

در حالى كه كافران و مشركان مكّه هر نوع آزادى را از پيامبر (ص) گرفته بودند، آن حضرت به آزادى آنان مى‌انديشيد. او مى‌ديد كه انسانيت در زير بار گران زنجيرهاى تقليد از پيشينيان نابود مى‌شود، به سنتهاى ناپسند گذشتگان با ديده احترام نگريسته مى‌شود، و سخن حق تنها به اين دليل كه با شيوه پيشينيان ناسازگار است طرد ونفى مى‌گردد. پيامبر خدا (ص) بايد مردم را از اين قيدها مى‌رهانيد و نادرستى اطاعات كوركورانه از نياكان را نشان مى‌داد. براستى كه اين امر بسى دشوار بود، چرا كه مردم به دشوارى حاضر مى‌شوند دست از گذشته بردارند. پيامبر (ص) بايد مردم را متقاعد مى‌كرد كه آنچه مى‌گويد از جانب خداوند است وگفتارش نوآورى گمراه كننده‌اى نيست بلكه ادامه راه پيامبران پيشين است.

(وَإِذَا تُتْلَى‌ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هذَا سِحْرٌ مُبِينٌ* أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلَا تَمْلِكُونَ لِي مِنَّ اللَّهِ شَيْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ كَفَى‌ بِهِ شَهِيداً بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ* قُلْ مَا كُنتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى‌ إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌّ مُبِينٌ) «1»

گاهى كه آيتهاى روشن ما برايشان خوانده شود، كافران گويند كه اين كتاب جادويى آشكار است و يا گويند آن را به دروغ بافته‌اند، بگو اگر من به دروغ آن را بافته باشم شما قدرت بر نجات من (از عذاب خدا) نداريد و او به افكارى كه در آن فرو مى‌رويد داناتر است و گواه ميان من و شما هم او كافى است و اوست خداى آمرزنده مهربان (اى پيامبر!) بگو من اولين كس از پيامبران نيستم، و نمى‌دانم با من و شما عاقبت چه مى‌شود من جز وحى را پيروى نمى‌كنم و ترساننده‌اى آشكار بيش نيستم.

آرى رسول خدا (ص) بايد به مردم بقبولاند كه گفتارش از جانب خداوند است و او خود خيرخواه مردم است. شايد پس از آن حاضر شوند شيوه نياكان گمراه را وانهند و به راه هدايت رو آورند. تكيه بر روش پيشينيان و تقليد از آنان براى مشركان يك ارزش بود كه براى اثبات درستى اعتقاد و عمل خود بدان استدلال مى‌كردند و چنين مى‌پنداشتند

------------------

(1) . احقاف، آِیه 7-9