که همين راه سعادت آنان را تأمين مى‌كند و نيازى به رها كردن عقايد گذشتگان و پيروى از پيامبر (ص) نيست. داستان درباره پيامبران پيشين نيز چينين بود. مردم با پيروى از پدران و نياكان، خود را از اطاعت پيامبران و پذيرش سخن آنان بى‌نياز مى‌ديدند. بنابراين، رسول خدا (ص) در دوران اختناق رنج فراوان برد تا اين فكر را از سر مشركان بيرون بكشد و به آنان بفهماند كه انكار سخن خداوند و سرباز زدن از راه هدايت به دليل مخالفت با افكار گمراه كننده گذشتگان، نادرست است.

قرآن كريم درباره منطق كافران چنين مى‌فرمايد:

(وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى‌ مَا أَنْزَلَ اللّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئاً وَلَا يَهْتَدُونَ) «1»

چون به آنان گفته شد به سوى آنچه خداوند فرستاده و به سوى پيامبر (ص) بياييد؛ گفتند آنچه پدرانمان را بر آن ديديم ما را بس است. آيا گرچه پدرانشان چيزى ندانند وهدايت نيافته باشند (باز بايد چنين باشد)؟

و نيز مى‌فرمايد:

(وَكَذلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِن نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى‌ أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى‌ آثَارِهِم مُقْتَدُونَ* قَالَ أَوَ لَوْ جِئْتُكُم بِأَهْدَى‌ مِمَّا وَجَدْتُّمْ عَلَيْهِ آبَاءَكُم قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ) «2»

و همچنين ما پيش از تو در هيچ شهر يا ديارى هشدار دهنده‌اى نفرستاديم جز آنكه هوسرانانش گفتند: ما پدرانمان را بر ملتى يافتيم و ما پيرو نشانه‌هاى آنانيم (آن پيامبر) گفت: اگر چه من هدايتگرتر از آنچه پدرانتان را بر آن ديديد آورده باشم، گفتند (به هر صورت) ما به آنچه شما آورده‌ايد كافريم.

سرانجام، فعاليّت‌هاى خستگى‌ناپذير پيامبر (ص) به ثمر رسيد و در مدت زمانى نه چندان طولانى بهترين امت جهان ساخته شد. با سيراب شدن از زلال وحى گلهاى استعداد مردم شكوفا شد و با تابش آفتاب آيه‌هاى قرآن، يخهاى جمود آب گرديد.

--------------

(1) . مائده، آِیه 104

(2) . زخرف، آيات 23-24