فرمان هجرت، در مجموع، مسلمانان را خوشحال كرد و با اطمينان خاطر، دستور خداوند را به اجرا درآوردند. نقل شده است كه يكى از مسلمانان خبر مهاجرت را در حالى شنيد كه بشدت مريض بود. او كه از زندگى ميان مشركان مكه نفرت داشت، گفت:

به خدا قسم من از كسانى نيستم كه خداوند آنان را استثنا كرده است، من نيرومندم من راهها را بلدم. آن گاه به فرزندانش گفت: به خدا قسم من در مكه نمى‌ميرم تا از آن خارج شوم، من مى‌ترسم كه در اين شهر بميرم. فرزندان او، پدر را بر تختى نشانده، از شهر خارج كردند و او در راه جان سپرد «1».

آثار هجرت‌

هجرت به يثرب، آغاز به ثمر نشستن زحمتهاى طاقت‌فرساى چندين ساله رسول خدا (ص) در مكّه بود. بركتهاى اين پديده عظيم تاريخى از اين قرار است:

1- رهايى مسلمانان از فضاى خفقان‌آور مكه و زندگى در فراخناى آزادى مدينه.

2- قدرت يافتن مسلمانان. از آنجا كه مدينه بر سر راه بازرگانى مكه به حوزه مديترانه بودو مسلمانان اين شهر به موقعيت سوق‌الجيشى برترى دست يافتند. آنان كه در مكّه زير فشار و ستم اشراف قريش بودند، در مدينه تهديدى جدى براى مشركان مكه به شمار مى‌آمدند.

3- آغاز تشكيل حكومت اسلامى كه با وجود بافت سنتى سياسى اجتماعى و نيز قدرت نظامى اشراف مكه، انجام اين امر در آن شهر ناممكن بود؛ ولى مدينه كه با آمدن رسول خدا (ص) تمام گذشته خود را به بوته فراموشى سپرد، زمينه بسيار مساعدى را براى برقرارى حكومت اسلامى و اجراى قوانين آسمانى اين دين مبين فراهم آورد.

---------------

(1) بحارالانوار، ج 19، ص 30