سهل در عصر پيامبر (ص)

حضور سهل در ميدانهاى رزم و جهاد، از عضويت وى در شرطة الخميس يا نيروهاى ويژه پيامبر (ص) آغاز شد. او و برادرش عثمان، به همراه اصحاب برجسته‌اى همچون سلمان، مقداد، ابوذر، عمار ياسر و ... هسته اوليه اين سازمان بودند. [1] او در واقعه بدر از كسانى بود كه شاهد امدادهاى غيبى بوده، نصرت الهى را به وسيله فرشتگان مشاهده كرد. سهل در اين باره مى‌گويد:

هر يك از ما كه با شمشير به يكى از مشركان اشاره مى‌كرديم، پيش از رسيدن شمشير به او، سرش از تن جدا مى‌شد. [2]

همچنين سهل در احد، از جمله كسانى بود كه پايدارى و مقاومت كرده، با پيامبر (ص) تا پاى مرگ پيمان بسته بودند. وقتى مردم فرار كردند، او در كنار پيامبر (ص) پايدار ماند و با تيراندازى، از آن حضرت دفاع كرد. در اين هنگام، رسول خدا (ص) مى‌فرمود:

به سهل تير برسانيد چون او تيرانداز ماهرى است. [3]

سهل در زمان على (ع)

پس از رحلت پيامبر (ص) و سلب خلافت از حضرت على (ع)، گروهى از ياران رسول اللَّه (ص) تصميم گرفتند كه در مسجد پيامبر (ص) در حضور جمع، از امامت اميرمؤمنان على (ع) دفاع كنند. آنها دوازده تن از برجسته‌ترين ياران پيامبر (ص) بودند كه يكى پس از ديگرى از جا برخاستند و به خلافت و امامت اميرمؤمنان على (ع) شهادت دادند. از جمله اين گروه سهل بن حنيف انصارى است. [4]

اولين اقدام حضرت على (ع) پس از رسيدن به خلافت، عزل كارگزاران عثمان و جايگزينى افراد با تقوا و با صلاحيت به جاى آنها بود كه از آن جمله بركنارى معاويه از شام و انتصاب سهل بن حنيف به جاى او بود. سهل چون در بين راه به نيروهاى معاويه برخورد كرد، ناچار شد به نزد امام برگردد. [5]

[1] . اختصاص، شيخ مفيد، ص 3

[2] . كامل، ج 2، ص 129

[3] . مغازى، ج 1، ص 253

[4] . خصال، شيخ صدوق، ج 2، ص 59

[5] . كامل، ج 3، ص 201