از آن روز به بعد، زيد را در مكّه «زيد بن محمّد» (پسر خوانده محمّد) مى‌گفتند تا هنگامى كه به دستور خداوند فرزند خواندگى لغو شد. [1] پس از آن زيد را با نام اصلى خويش يعنى زيد بن حارثه مى‌خواندند.

زيد تنها صحابى پيامبر (ص) است كه نامش در قرآن آمده است و در جريان عقد اخوت و پيمان برادرى، پيامبر (ص) او را به عنوان برادر حضرت حمزه اعلام كرد. [2]

زيد كه امين رسول خدا (ص) بود، در سال اوّل هجرى همراه ابورافع مأمور انتقال همسر پيامبر (سوده) و برخى از دختران آن حضرت از مكّه به مدينه شد. [3] و هنگام خروج آن حضرت از مدينه براى غزوه بدر اولى و غزوه مريسيع، جانشين حضرت محمد (ص) در مدينه شد تا امور مسلمانان را حل و فصل كند. [4]

شركت در جنگها

رسول خدا (ص) پس از پيروزى افتخارآميز مسلمانان در بدر به هنگام بازگشت سپاه اسلام، «زيد بن حارثه» و «عبداللَّه بن رواحه» را براى بشارت پيروزى و خبر سلامتى پيامبر (ص) به مدينه فرستاد. [5]

در پيكار احد كه فقط عدّه كمى از پيامبر (ص) دفاع مى‌كردند، رسول خدا (ص) با جمعى از يارانش به سوى دشمن تيراندازى مى‌كرد. يكى از افرادى كه نامش در جمع تيراندازان آمده، زيد بن حارثه است. [6] در همين جنگ، چون زيد با حمزه عقد اخوت بسته بود، پيش از آغاز جنگ، حمزه او را وصى خود قرار داد. [7]

[1] . فرزند خوانده‌ها را به پدرانشان نسبت دهيد و آن به عدالت نزديكتر است. (احزاب، آيۀ 5)

[2] . طبقات، ج 3، ص 9

[3] . طبقات، ج 1، ص 237-238؛ تاريخ طبرى، ج 2، ص 400

[4] . مغازى، ج 1، ص 5؛ طبقات، ج 2، ص 63؛ سيره ابن هشام، ج 1، ص 601، دارالكنوز الادبيّه

[5] . طبقات، ج 2، ص 19؛ مغازى، ج 1، ص 114.

[6] . مغازى، ج 1، ص 243.

[7] . طبقات، ج 3، ص 9.