اهميت مصر براى حكومت امير مؤمنان و جدّى بودن تهديدهاى معاويه نسبت به اشغال آن و شورش عوامل دست نشانده وى در مصر موجب شد تا امام على (ع) محمّد را از مصر فرا خوانده و مالك را به آنجا بفرستد.

مالك به دستور امام به سوى مصر حركت كرد كه در بين راه توسط ايادى معاويه مسموم شد و به شهادت رسيد. [1]

شهادت محمّد

پس از مبادله نامه‌ها و شهادت مالك، معاوية بن حديج (عامل معاويه) با سپاهش به مصر رسيد.

شورشيان داخلى هم به محمّد اعلان جنگ دادند. محمّد كه يارانش او را تنها گذاشته بودند، در خرابه‌اى به دام دشمن افتاد، آنها با سنگدلى گردن محمّد را زده و پيكر پاكش را به آتش كشيدند [2] و سر بريده‌اش را نزد معاويه به شام فرستادند و اين نخستين سرى بود كه در اسلام از شهرى به شهر ديگر برده شد. [3] با شهادت محمّد، سرزمين مصر به دست معاويه و عمروعاص افتاد.

امام (ع) درباره او فرمود:

... او فرزندى خيرخواه و كارگزارى سختكوش و شمشيرى برنده و پشتيبانى استوار و مدافع بود ...» [4]

زيد بن صوحان: منزلت زيد بن صوحان‌

زيد بن صوحان عبدى از طايفه بنى عبدالقيس از قبيله ربيعه است. او راوى احاديثى از على (ع) است و از شجاع مردانى است كه در فتوحات اسلامى شركت داشت و دست چپش در جنگ نهاوند در راه خدا قطع شد و در جمل همراه با امام (ع) جنگيد تا به شهادت رسيد. [5]

صعصعه در مورد برادرش زيد مى‌گويد: در مردانگى بلند مرتبه، در برادرى شرافتمند،

[1] . شرح نهج‌البلاغه، ابن ابى الحديد، ج 6، ص 74-75.

[2] . همان مدرك، ص 87.

[3] . عقد الفريد، ج 1، ص 123.

[4] . همان مدرك، ج 16، ص 145.

[5] . تنقيح المقال، ج 1، ص 237؛ اعلام، زركلى، ج 3، ص 98.