انجام مى‌داد و عهده‌دار امور امنيتى و انتظامى مدينه بود. [1] چنانكه در جنگهاى زمان رسول خدا (ص) نيز شركت داشت و در بعضى از آنها پرچمدار انصار بود. [2]

هنگامى كه افراد لشكر اسامه در مأموريت خود كوتاهى كردند، پيامبر (ص) قيس و حباب را مأمور كرد تا فراريان را به اردوگاه برده، و به امور متخلفان رسيدگى كنند. [3]

از ديگر مسئوليتهاى قيس در زمان پيامبر (ص) جمع آورى زكات بود. [4]

قيس در عصر امام على (ع)

مهمترين فراز زندگى قيس، در دوران امام على (ع) است. او كه سراپا عشق و محبت به امام بود، خود را وقف خدمت آن حضرت كرد و تا آخرين لحظات عمر امام در ركاب وى بود و مسئوليتهاى خطيرى نيز به عهده گرفت، از جمله:

1. استاندارى مصر و آذربايجان: با آغاز حكومت امام على (ع)، قيس در سال 36 هجرى به استاندارى مصر منصوب شد. آن حضرت در حكم وى پس از توصيه‌هايى چنين نوشته است: او از افراد مورد رضايت من است و به شايستگى او اميدوارم. [5] بعد از جريان حكميت، امام على (ع) قيس را به حكومت آذربايجان منصوب كرد. [6]

معاويه از بودن قيس در مصر احساس وحشت مى‌كرد. از اين رو، نامه‌اى به قيس نوشت و در پايان آن وعده داد كه اگر به ما ملحق شوى، حكومت عراقين (كوفه و بصره) را از آن تو و حكومت حجاز نيز براى هر كدام از خويشانت كه بخواهى خواهد بود، علاوه بر آن هر چه بخواهى به تو خواهم داد.

چون معاويه پاسخ منفى قيس را ديد، با خدعه نامه‌هايى مبنى بر بيعت قيس با معاويه، جعل و پخش كرد و اين نامه‌ها به دست امام على (ع) و مأموران اطلاعاتى آن حضرت رسيد. برخى از ياران امام معتقد به عزل قيس بودند و سرانجام حضرت على (ع) با توجّه به اصرار اصحاب و

[1] . الغدير، ج 2، ص 69

[2] . طبقات، ج 1، ص 326

[3] . مكاتيب الائمه، ج 1، ص 86

[4] . الغدير، ج 2، ص 70

[5] . كامل، ج 2، ص 268

[6] . تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 202