بسيار دشوار و راه زندگى آنان ناهموار بود.

قرآن كريم در مقام يادآورى نعمتهاى خداوند به مسلمانان و سعادتى كه با روى آوردن به اسلام يافته‌اند؛ وضع آن دوره را چنين وصف كرده است.

(وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ اذْ كُنْتُمْ اعْدا فَالَّفَ بَيْنَ قُلوُبِكُمْ فَاصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ‌اخْواناً وَ كُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَانْقَذَكُمْ مِنْها) [1]

و نعمت خدا بر خويشتن را به ياد آريد كه با يكديگر دشمن بوديد و او بين دلهايتان الفت برقرار كرد و در نتيجه نعمت او برادر شديد و در حالى كه بر لبه پرتگاه آتش بوديد؛ شمارا از آن نجات داد.

از اين آيه دو معنى ممكن است استفاده شود، يكى اينكه مردم دوره جاهليت چنان اعتقادى داشتند كه اگر با آن مى‌مردند اهل دوزخ بودند؛ و ديگر اينكه خصومت در ميان جامعه بگونه‌اى بود كه هر لحظه امكان داشت آتش جنگ ميان آنان شعله‌ور گردد. [2] در هر حال، آيه شريفه بيانگر سقوط معنوى واعتقادى مردم در دوره جاهليت است.

ديانت عرب جاهلى‌

عربهااز زمان حضرت‌ابراهيم (ع)، بردين توحيدباقى بودندتاآنكه فردى به‌نام «عَمْرِوبِنِ‌لُحَّى» بت‌پرستى رادر ميانشان رايج كرد وپس‌ازآن شرك درجامعه حاكم شد.

مشركان منكر وجود خداوند نبودند، بلكه با وجود اعتراف به خالقيّت خداوند، بتها را واسطه‌هاى خدا براى انجام كارهاى جهان پنداشته و آنها را براى نزديك شدن به او مى‌پرستيدند. به اين منظور حدود سيصد و شصت بت را در كعبه گرد آوردند. هر قبيله بتى مخصوص به خود داشت، تنها قريش 360 بت در كعبه داشت كه پيامبر خدا (ص) در

[1] آل عمران ، آيه 103.

[2] ر. ك ، المـيـزان ، ج 3، ذيـل آيـه 103از سـوره آل عمران .