اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هر گاه براى نماز در
روز جمعه ندا داده شد، بسوى ياد خدا شتابيد و دادوستد را واگذاريد اين براى شما
اگر بدانيد بهتر است، و چون نماز (جمعه) پايان يافت در زمين پراكنده شويد و از فضل
خدا (آنچه خواهيد) بجوييد و خداى را بسيار ياد كنيد، باشد كه رستگار شويد.
درباره شأن نزول آيه ياد شده نوشتهاند كه مردم
مدينه با رسول خدا (ص) نماز جمعه مىخواندند كه كاروانى تجارى از راه رسيد. مردم
با ديدن كاروان نماز را ترك كرده، جز تعداد اندكى باقى نماندند. همچنين نقل شده
است كه وقتى كاروان مىرسيد طبل مىكوبيدند تا مردم خبردار شوند؛ همين كه مردم
صداى طبل را شنيدند از گرد رسول خدا پراكنده شدند؛ در حالى كه آن حضرت مشغول
خواندن خطبه بود. [2]
حفظ حكومت اسلامى كه رسول خدا در مدينه تشكيل داد،
نياز به جهاد و ايثار مسلمانان داشت، و لازم بود آنان از منافع مادى و دنيوى كه از
راه تجارت تأمين مىشد، چشم بپوشند و در يارى اسلام و تحكيم پايههاى حكومت اسلامى
بكوشند. از جمله مسائلى كه مسلمانان را از جهاد در راه خدا باز مىداشت، ترس از
كساد شدن تجارت بود. قرآن كريم مسلمانان را تهديد كرد كه بايد جهاد را مقدم بدارند
وگرنه منتظر رسيدن امر خدا باشند.