چيزهايى كه خمس ندارد

1- اگر از غير كسب مالى به دست آورد؛ مثلا" چيزى به او ببخشند.

2- مهرى را كه زن مى‌گيرد.

3- ارثى كه به انسان مى‌رسد.

4- مالى كه از كافر يا كسى كه به دادن خمس عقيده ندارد؛ به دست انسان آيد.

5- قيمت جنسى كه براى تجارت خريده‌بالا رود و آن را بفروشد و در بين سال قيمتش پايين آيد مقدار بالارفته خمس ندارد.

6- آنچه از منافع كسب در بين سال به مصرف خوراك، پوشاك، اثاثيه، خريد منزل، عروسى، جهيزيه، زيارت و مانند اين‌ها در صورتى كه از شأن او زياد نباشد و زياده روى هم نكرده باشد.

7- مالى را كه فقير بابت خمس و زكات و صدقه مستحبى گرفته است. (مسائل 1753- 1754، 1759، 1764، 1768، 1775)

وظيفه كسى كه از اوّلِ تكليف خمس نداده:

كسى كه از اوّلِ تكليف خمس نداده، اگر از منافع كسب چيزى كه به آن احتياج ندارد خريده و يك سال از خريد آن گذشته، بايد خمس آن را بدهد و اگر اثاث خانه و چيزهاى ديگرى كه به آنها احتياج دارد مطابق شأن خود خريده، پس اگر بداند در بين سالى كه در آن سال فايده برده آنها را خريده، لازم نيست خمس آنها را بدهد و اگر نداند كه در بين سال خريده يا بعد از تمام شدن سال، بنابر احتياط واجب، بايد با حاكم شرع مصالحه كند. (م 1797)