از مجتهدى بايد تقليد كرد كه مرد، بالغ، عاقل، شيعه دوازده امامى، حلال زاده، زنده و عادل باشد و نيز بنابراحتياط واجب، حريص به دنيا نباشد و از مجتهدين ديگر اعلم باشد؛ يعنى در فهميدن حكم خدا از تمام مجتهدين زمان خود استادتر باشد. (مسأله 2)

از ميان شرايط ياد شده به توضيح دو شرط زير بسنده مى‌كنيم:

1- زنده بودن: با توجه به اينكه «زنده بودن» يكى از شرايط مرجع تقليد است، «تقليد ابتدايى» از مجتهدى كه از دنيا رفته جايز نيست؛ يعنى كسى كه تازه به سن بلوغ رسيده و يا تاكنون تقليد نمى‌كرده، بايد از مجتهد زنده تقليد كند. امّا «تقليد استدامه‌اى» (يعنى تقليد از مجتهدى كه در قيد حيات نيست) مانعى ندارد و آن زمانى است كه مقلّد از مرجعى تقليد كند و او از دنيا برود، در اين صورت- با اجازه مرجع تقليد زنده- مى‌تواند بر همان تقليد سابق خود باقى بماند. (1)

اگر مجتهدى كه انسان از او تقليد مى‌كرد از دنيا برود، سپس از مجتهد ديگرى تقليد كند و او نيز از دنيا برود، آنگاه در مسأله بقا بر ميّت، از مجتهد سوّمى تقليد كند كه بقا را واجب يا جايز مى‌داند، اين جا دو صورت دارد: در صورتى كه بقا را «واجب» بداند اظهر اين است كه بر تقليد از اولى باقى بماند و اگر بقا بر ميّت را «جايز» بداند، مقلِّد مختار است كه بر تقليد دومى باقى بماند و يا به مجتهد زنده رجوع كند. (2)

2- عادل بودن: عدالت، ملكه راسخى است كه همواره شخص را به تقوا وامى‌دارد و عادل كسى است كه واجبات را انجام داده و كارهاى حرام‌

-------------------

(1) - تحرير الوسيله، امام خمينى (ره)، ج 1، ص 7، مسأله 13

(2) - همان، مسأله 14