را به نيت صاحبش صدقه بدهد و احتياط واجب آن است‌كه از حاكم شرع هم اذن بگيرد.

3- اگر مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداند، ولى صاحبش را بشناسد، بايد يكديگر را راضى نمايند و چنانچه صاحب مال راضى نشود، درصورتى‌كه انسان بداند چيز معينى مال اوست و شك كند كه بيشتر از آن هم مال او هست يا نه، بايد چيزى را كه يقين دارد مال اوست به او بدهد و احتياط مستحب آن است مقدار بيشترى را كه احتمال مى‌دهد مال اوست به او بدهد. [1]

جواهر به‌دست آمده از غوّاصى‌

اگر كسى با غوّاصى و فرورفتن در دريا جواهرى به‌دست آورد چنانچه- پس‌از كسر مخارجى كه براى بيرون آوردن آن شده- قيمتش به 18 نخود طلا برسد، بايد خمس آن را بدهد. [2]

غنيمت‌

به هر فايده‌اى كه به انسان مى‌رسد خواه به‌وسيله جنگ باشد يا غير آن، غنيمت مى‌گويند، ولى منظور از آن در اينجا غنيمت جنگ است، [3] و آن يا در جنگ با كفار به‌دست مى‌آيد يا در هنگام دفاع از كيان اسلام و مسلمانان.

الف- غنيمت به‌دست آمده از جنگ با كفار، چند صورت دارد:

1- در جنگى‌كه با اذن امام معصوم 7 انجام شده به دست آمده باشد، خمس دارد.

2- در جنگى كه بدون اذن امام 7 انجام گرفته، به‌دست آمده است:

چنانچه درحال حضور امام و تمكن از اذن باشد، جزو انفال محسوب مى‌شود.

در فرض غيبت امام 7 و عدم تمكن از اذن، خمس آن واجب است.

ب- غنيمت به‌دست آمده در هنگام دفاع؛ اگر چه در زمان غيبت باشد خمس دارد. [4]

[1] - مسائل 1813-1815

[2] - مسألۀ 1819

[3] - ر. ك. قاموس قرآن، سيد على‌اكبر قرشى، واژۀ غنم، دارالكتب الاسلاميه

[4] - تحريرالوسيله، ج 1، ص 352