ب- چشم‌چرانى‌

تعرّض ممكن است از طريق چشم چرانى، سرك كشيدن و اطلاع يابى غير مجاز از حريم و ناموس انسان صورت گيرد. قرآن كريم انسان را از اين عمل كه با نگاه آلوده و حرام توأم است، نهى كرده و مؤمنان را به محافظت چشم سفارش مى‌كند. در آيه‌اى مى‌خوانيم:

(قُلْ لِلْمُؤْمِنينَ يَغُضُّوا مِنْ ابْصارِهِمْ وَ يَحْفَظوُا فُروُجَهُمْ ذلِكَ ازْكى‌ لَهُمْ ...) [1]

به مؤمنان بگو چشم‌هاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگيرند و دامان خود را حفظ كنند، اين براى آنان پاكيزه‌تر است.

پيامبر اكرم 6 نيز مى‌فرمايد:

«مَنْ اطْلَعَ فى‌ بَيْتِ جارِهِ فَنَظَر الى‌ عَوْرَةِ رَجُلٍ اوْ شَعْرِ امْرَأَةٍ اوْ شَىْ‌ءٍ مِنْ جَسَدِها كانَ حَقيقاً عَلَى اللَّهِ انْ يُدْخِلَهُ النَّارَ ...» [2]

كسى كه به خانه همسايه‌اش سرك بكشد و عورت مرد يا مو يا قسمتى از بدن زنى را نظاره كند، سزاوار است كه خداوند او را داخل آتش كند.

برخى از احكام دفاع از حريم در اين گونه كارهاى غير مجاز، به قرار زير است:

1- كسى كه بر عورات^ ديگران سَرَك بكشد تا چيزهايى را كه براى او حرام است ببيند (به عنوان مثال، از پشت بام به داخل خانه ديگران نگاه كند)، آن‌ها مى‌توانند، بلكه واجب است در مقام دفاع برآمده از كار او جلوگيرى كنند؛ اگر دست برنداشت دفاع با كتك و مانند آن جايز است، چنانچه باز هم ترك نكرد، مى‌توان سنگ و چيزهايى كه كشنده است به طرف او پرتاب كرد و اگر در اين صورت مجروح يا مقتول شود، خونش هدر است. [3]

[1] نور (24)، آِیة 30.

[2] بحار الانوار، ج 104، ص 37.

^- عورات جمع عورت و منظور از آن چِیزهاِیِی است که مردم از آشکار کردن آن شرم دارند و خوش ندارد کسِی از آن اطلاع پِیدا کند.

[3] تحرِیر الوسِیله، ج 1، ص 491، مسأله 30.