(وَ مَنْ اظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ شَهادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ) (بقره: 140)

ستمكارتر از كسى كه گواهى خود را از خدا پنهان مى‌كند، كيست؟

امام باقر 7 فرمود: رسول خدا 6 مى‌فرمايد:

كسى كه گواهى خود را بپوشد، يا گواهى (نا حقى) بدهد تا خون مسلمانى ريخته شود، يا مال مسلمانى كم شود، روز قيامت تا چشم كار مى‌كند صورتش تاريك بوده و سياهى عجيبى در آن است و مردم او را به اسم و نَسَبَش مى‌شناسند و كسى كه براى اظهار حق مسلمانى گواهى دهد، روز قيامت تا چشم كار مى‌كند صورتش نورافشانى مى‌كند و مردم او را به اسم و نَسَبَش مى‌شناسند. [1]

معيار براى شاهد شدن، علم قطعى و يقين است، خواه مستند به حواس ظاهرى مانند ديدن و شنيدن باشد و يا از راه تواتر و شهرت به دست آمده باشد، ولى جواز شهادت مستند به علم حاصل از راه غير عادى مانند جفر و رمل، مشكل است هر چند براى عالم به آن حجّت باشد. [2]

دقّت در اداى شهادت‌

از مسائل مهم شهادت، دقّت در اداى آن است، بدين معنا كه گواه بايد دقّت كند جز به آنچه كه يقين دارد و به چشم خود ديده يا به گوش خود شنيده يا از راه تواتر و شهرت به آن علم قطعى پيدا كرده، سخنى نگويد و آنچه مى‌گويد بايد مثل آفتاب برايش روشن باشد، چنان‌كه از پيامبر اكرم 6 نقل شده كه وقتى درباره شهادت از آن حضرت سؤال شد، فرمود:

آيا آفتاب را مى‌بينى؟ به مثل (روشنايى) آفتاب شهادت بده، يا ترك (شهادت) كن. [3]

1- بحار الانوار، علامه مجلسِی، ج 104، ص 311، اسلامِیه.

2- تحرِیر الوسِیله، ج 2، ص 445، مسأله 1.

3- وسائل الشِیعه، ج 18، ص 251.