ج- چنانچه دو
نفر سواره يا يكى سواره و ديگرى پياده، از روى عمد تصادم كنند و مركب سوارى تلف
شود، هر يك بايد نصف قيمت مركب طرف را بپردازد.
د- اگر اتومبيل
كوچكى با اتومبيل بزرگى از روى عمد تصادف كنند و هر دو ماشين از بين برود هر يك
بايد نصف قيمت اتومبيل طرف را بپردازد.
ه- اگر يكى از
ماشينها به طورى آهسته برود كه گفته شود: ديگرى به آن زده است، نه اين كه هر دو
به هم زدهاند، خسارت ديده ضامن ماشين خسارت وارد كننده نيست [1].
- توطئه
احتمالى: اگر كسى ديگرى را شب هنگام صدا بزند و از منزلش بيرون ببرد، ضامن وى
خواهد بود تا به منزلش باز گردد. بنابراين، اگر شخص، گم شود و حال وى معلوم نگردد،
صدا زننده ضامن خون بهاى اوست.
چنانچه آن شخص
را كشته يافتند و صدا زننده ادعا كرد كه ديگرى او را به قتل رسانده است، اگر دليل
و بيّنه بر اين ادّعا اقامه شد، او تبرئه مىشود و در صورت نبودن بيّنه و شاهد،
ديه به گردن وى خواهد بود و صحيحتر آن است كه مورد قصاص قرار نگيرد، همچنين اگر
اقرار به قتل وى نكند و ديگرى را هم به عنوان قاتل معرفى ننمايد.
در صورتى كه جسد
آن شخص پيدا شود و معلوم گردد كه خود به خود مرده يا با نيش مار يا عقرب جان سپرده
و احتمال كشتن وى نباشد، كسى ضامن نخواهد بود. اما با احتمال كشته شدن وى، بنابر
آنچه صحيحتر است، صدا زننده ضامن خواهد بود [2].
2-
سبب شدن
سبب شدن براى
جنايت و خسارت عبارت از كارى است كه مقدمات تلف و خسارت را فراهم كند؛ به طورى كه
اگر آن كار انجام نمىگرفت، تلف و خسارتى پيش نمىآمد؛ مثل كندن چاه در راه يا
انداختن چيزى لغزنده در مسير مردم كه موجب سقوط و افتادن
1- همان، ص 563، مسأله 15 (تذکر اِین نکته ضرورِی است که
مسائل مربوط به تصادفات، شقوق گوناگونِی دارد و بررسِی
کِیفِیت جرم و ضمانت تابع نظر کاشناس مِیباشد.)
2- همان، ص 564،
مسأله 18 (در اِین زمِینه، به داستان در کتاب وسائل الشِیعه، ج 19،
ص 36، نقل شده رجوع شود.)