- ريختن اشياى لغزنده در راه: اگر كسى زباله‌هاى لغزنده منزلش از قبيل پوست خربزه را در راه بريزد يا جاده و كوچه را بر خلاف متعارف- نه براى مصلحت ره‌گذران- آب پاشى كند و به واسطه آن انسانى بلغزد، ضامن است، ولى چنانچه رهگذر عاقل، عمداً پايش را روى آن بگذارد و سقوط كند، صاحب زباله ضامن نيست [1].

- ايجاد مزاحمت: نصب و بيرون آوردن ناودان، پنجره و بالكن در صورتى كه ضررى براى راه (و خيابان مسلمانان) داشته باشد، موجب ضمان است و در صورت مضر نبودن، چنانچه از روى اتفاق روى كسى بيفتد و سبب مرگ او شود، ضمان آور نيست.

شايد قاعده كلى در ضامن بودن و نبودن اين است كه:

1- هر چيزى كه انجام دادن آن از نظر شرعى مجاز و مأذون باشد، هر گاه چيزى به سبب آن تلف شود، ضمان آور نيست؛ مثل بيرون آوردن بالكن و نصب ناودانِ غير مضر.

2- هر چيزى كه انجام آن از نظر شرعى مأذون نباشد، هر گاه كسى يا چيزى به واسطه آن از ميان برود، ضمان آور است؛ مثل ضرر رساندن به راه مسلمانان به هر شكلى كه باشد. [2]

3- تزاحم موجبات‌

گاهى سبب و مباشر جرم و يا دو سبب با يكديگر جمع مى‌شوند و از اجتماع آن‌ها، صورتهاى گوناگونى پديد مى‌آيد:

الف- اجتماع سبب و مباشر: هر گاه سبب و مباشر در موردى جمع شوند، در صورت تساوى يا قوى‌تر بودن مباشر، مسؤوليت به عهده مباشر است؛ مانند موارد ذيل:

الف- كسى را در چاهى بيفكند كه ديگرى آن را حفر كرده است.

ب- كسى را هُل دهد و به وسيله چيز لغزنده يا چاقويى كه ديگرى نصب كرده، تلف شود.

1- همان، ص 267، مسأله 11.

2- همان، مسأله 6.