به هم نخوردن پى در پى بودن روزه‌ها نبايد از زمانى روزه گرفتن را شروع كرد كه در بين روزه‌ها روزه واجبى (مانند روزه نذرى در يك روز خاص) بر عهده شخص باشد. و يا اينكه روزه در يكى از اين روزها حرام باشد (عيد قربان). البته اگر در اين مدت براى فرد عذرى پيش آمد و به دليل آن عذر (مانند بيمارى، سفر ضرورى، حيض و ...) نتواند روزه بگيرد، مانعى ندارد و بقيه روزه‌ها را مى‌تواند پس از برطرف شدن عذر بگيرد. [1]

5. در كفاره‌هاى ترتيبى، اگر شخص نتواند برده آزاد كند، كفاره روزه واجب مى‌شود و در صورت ناتوانى از روزه گرفتن اطعام 60 فقير واجب مى‌شود. منظور از ناتوانى، زمانى است كه شخص در صدد انجام كفاره است. [2]

6. اگر كفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را به جا نياورد چيزى بر آن افزوده نمى‌شود. [3]

سؤال: زنى به علت باردارى و نزديكى وقت زايمان، نمى‌تواند روزه بگيرد و مى‌داند كه بايد آنها را بعد از زايمان و قبل از ماه رمضان آينده قضا نمايد، اگر بطور عمدى يا غير عمدى تا چند سال روزه نگيرد آيا فقط كفاره همان سال بر او واجب است يا آنكه كفاره تمام سالهائى كه روزه را به تأخير انداخته واجب است؟

جواب: فديه تأخير قضاى روزه ماه رمضان هر چند به مدت چند سال هم به تأخير افتاده باشد يكبار واجب است و آن عبارت است از يك مد طعام براى هر روزى، و فديه هم زمانى واجب مى شود كه تأخير قضاى روزه ماه رمضان تا ماه رمضان ديگر بر اثر سهل انگارى و بدون عذر شرعى باشد، ولى اگر به خاطر عذر شرعى كه شرعا مانع صحت روزه است باشد، فديه‌اى ندارد. [4]

سؤال: آيا رعايت ترتيب بين قضا و كفاره، در كفاره روزه واجب است يا خير؟

جواب: واجب نيست. [5]

1. ر.ک. توضِیح المسائل، م 1661 تا 1663.

2. ر.ک. تحرِیر الوسِیله، ج 2، ص 127، م 3.

3. توضِیح المسائل، م 1685.

4. اجوبة الاستفتائات، س 803.

5. همان، س 807.