شركت غير عقدى‌

اين نوع شركت، عبارت از اجتماع حقوق دو يا چند نفر بر يك چيز به گونه مشاع است.

اين شركت ممكن است در عين، دَيْن، منفعت و يا حق واقع گردد. اسباب شركت غير عقدى يكى از امور زير است:

1- ارث‌

2- عقد انتقال دهنده: منظور آن است كه دو نفر، به واسطه يك عقد با هم چيزى بخرند، يا آن را اجاره كنند و يا با هم بر حقّى طرف مصالحه قرار گيرند.

3- تشريك: چنان كه شخصى، شخصى ديگر را در مال خود شريك كند.

4- حيازت (: به دست آوردن): اين كه دو نفر با كمك يكديگر مثلًا ماهى يا حيوانى را صيد و يا درخت مباحى را قطع كنند.

5- امتزاج (: مخلوط شدن): مثل اينكه مال دو يا چند نفر به صورت قهرى، و يا عمدى و اختيارى با يكديگر مخلوط شود. [1]

در اين جا ذكر يك نكته ضرورى است و آن اينكه: هيچ يك از شركا، نمى‌تواند بدون رضايت ديگر شركا در مال مشترك تصرف كند. در صورتى كه اجازه تصرف از تمام شركا حاصل باشد، تنها در همان مقدارى كه اجازه داده شده مى‌توان تصرف كرد. [2]

شركت عقدى‌

هرگاه پيمانى ميان دو نفر يا بيشتر براى معامله بر مال مشترك بسته شود، آن را «شركت عقدى» (: قراردادى و تجارى) مى‌نامند. [3]

انواع شركت عقدى عبارت است از:

1- «شركت عنان»: يعنى شركت در اموال نقدى يا جنسى براى تجارت كه سود و زيان حاصل از آن بين طرفين مشترك است.

1. تحرِیر الوسِیله، ج 1، ص 622، م 1.

2. همان، ص 623، م 2.

3. همان، م 3.