معصوم 7، و در زمان غيبت، پيشواى غير معصوم جامع الشرايط، [1] مستظهر به رأى امت است. [2] در مقابل حاكميت دينى مشروع، حاكميت غير دينى يا غير مشروع مدعى دين است كه فاقد چنين خصوصياتى مى باشد.

بحثى تفصيلى در باره مشروعيت نظام اسلامى و مبانى آن در بخش سوم كتاب خواهد آمد.

4. بغى و بغات‌

در كلام فقهاى شيعه تعابير مختلفى در تعريف بغى و بغات به چشم مى خورد؛ از جمله:

كل من خرج على امام عادل و نكث بيعته و خالفه فى احكامه. [3]

من خرج على امام عادل و قاتله و منع تسليم الحق اليه. [4]

كل من بغى على الامام العادل و خرج عن طاعته. [5]

من خرج على امام عادل. [6]

به طور كلى، بغات گروه متشكلى هستند كه بر اساس يك تفكر انحرافى در برابر امام و دولت اسلامى شورش كنند و مردم را به قيام عليه امام دعوت نمايند و حاكميت دولت اسلامى را به مخاطره افكنند و با خط مشى و سياست براندازى، جريانى را در جامعه اسلامى به وجود آورند. [7]

5. محارب و مفسد فى الارض‌

مراد، افراد يا گروههايى هستند كه به صورت فردى يا گروهى و با انگيزه ايجاد رعب و وحشت دست به قيام مسلحانه عليه دولت اسلامى و مردم بزنند. طبق دستور صريح قرآن (مائده/ 33)، اينان محكوم به اعدام مى‌باشند. [8]

[1]ر.ك:بلغة الفقيه ج‌3 ص 214.

[2]ر.ك:فقه سياسى،ج 2،ص 198-205.

[3]النهاية،ص 296؛السرائر،ج 2،ص 15.

[4]الخلاف،ج 5،ص 335.

[5]جامع الخلاف والوفاق،ص 227.

[6]جامع المقاصد،ج 7،ص 482؛شرح اللمعة،ج 2،ص 407؛مجمع الفائدة والبرهان،ج 7،ص 524؛رياض المسائل،ج 7،ص 458؛منهاج الصالحين،ج 1،ص 389؛جامع الشتات،ج 1،ص 374.

[7]فقه سياسى،ج 3،ص 316.

[8]ر.ك:همان،ص 312؛و نيز اللمعة الدمشقيه،ج 9،ص 290.