2- 4. ادله لزوم حفظ هوشيارى در برابر دشمنان و پرهيز از سوء استفاده آنان‌

بى‌ترديد، دشمنان اسلام و نظام اسلامى همواره در صدد بوده و هستند كه از هر فرصتى براى ضربه زدن به اسلام و مسلمين بهره ببرند؛ به ويژه آنگاه كه اين فرصت از سوى كسانى كه با نظام اسلامى ارتباط خاص داشته و از همكاران و كارگزاران آن به شمار مى‌آيند، فراهم شود. از اين رو، اسلام به همه آحاد جامعه، هشدار مى دهد كه بايد همواره در كمين بودن دشمنان را مد نظر داشته و از هر اقدامى كه منجر به سوء استفاده آنان گردد، پرهيز نمايند، ولو اينكه اين اقدام با انگيزه هاى مثبت نيز صورت پذيرد. در اينجا به مواردى از هشدارهاى ياد شده اشاره مى‌كنيم:

يك. قرآن كريم:

(يا ايها الذين آمنوا لا تقولوا راعنا و قولوا انظرنا واسمعوا و للكافرين عذاب اليم.) (بقره/ 104)

اى افراد با ايمان (هنگامى كه از پيامبر تقاضاى مهلت براى درك آيات قرآن مى كنيد) نگوئيد «راعنا» بلكه بگوئيد «انظرنا»، و آنچه به شما دستور داده مى‌شود بشنويد و براى كافران عذاب دردناكى است.

در شأن نزول اين آيه از ابن عباس نقل است: مسلمانان صدر اسلام هنگامى‌كه‌پيامبر 6 مشغول سخن گفتن بود و بيان آيات و احكام الهى مى كرد گاهى از او مى خواستند كمى با تأنى سخن بگويد تا بتوانند مطالب را خوب درك كنند، و سؤالات و خواسته هاى خود را نيز مطرح نمايند. براى اين درخواست، جمله «راعنا» كه از ماده «الرعى» به معنى مهلت دادن است به كار مى‌بردند. ولى يهود، همين كلمه «راعنا» را از مادة «الرعونه» كه به معنى كودنى و حماقت است استعمال مى‌كردند (در صورت اول، مفهومش اين است «به ما مهلت بده» ولى در صورت دوم اين است كه «ما را تحميق كن»). در اينجا براى يهود دستاويزى پيدا شده بود كه با استفاده از همان جمله‌اى كه مسلمانان مى گفتند پيامبر يا مسلمانان را استهزاء كنند. اين آيه نازل شد و براى جلوگيرى از اين سوء استفاده به‌