اگر چه به نظريه انطباق بيمه با مضاربه انتقادهاى وارد شده است ولى فتواى مرحوم شيخ محمد عبده تاثير فراوانى در توسعه بيمه در برخى از كشورهاى اسلامى داشته است.

2- 1. اشكال‌هاى انطباق بيمه با مضاربه‌

نظريه انطباق بيمه با مضاربه از ناحيه فقها مورد انتقاد قرار گرفته و اشكال‌هاى فراوانى به اين نظريه وارد شده است كه برخى از آنها به شرح زير مى‌باشد.

اولًا: فلسفه تأسيس عقد مضاربه، جريان سرمايه براى تحصيل سود بيشتر براى مضارب است ولى فلسفه عقد بيمه خصوصى تحصيل امنيت از سوى بيمه‌گذار و تحصيل سود براى بيمه‌گر مى‌باشد.

ثانياً: در مضاربه شرط است كه پول و وجه داده شده به عامل، در تجارت گردش يابد ولى در عقد بيمه چنين شرطى وجود ندارد.

ثالثاً: مضاربه عقد جايز است در حالى‌كه بيمه عقد لازم است.

رابعاً: در عقد مضاربه سود و زيان قبل از عمليات مضاربه معلوم نمى‌باشد در حالى كه در بيمه عمر، مبلغ مقررى بيمه، كه بيمه‌گذار دريافت مى‌نمايد، از همان ابتداى قرارداد بيمه به صورت قطعى تعيين مى‌گردد است.

خامساً: در مضاربه سرمايه از دست صاحب آن خارج نمى‌شود ولى در بيمه، آنچه كه بيمه‌گذار پرداخت مى‌نمايد از مالكيت او خارج شده و در مالكيت شركت بيمه قرار مى‌گيرد.

از مجموع اشكال‌هاى مذكور نتيجه گرفته مى‌شود كه انطباق بيمه با مضاربه صحيح نمى‌باشد و چگونه مى‌توان با مشابهت احتمالى بين بيمه عمر و مضاربه همه اقسام و انواع بيمه را با مضاربه منطبق نمود.

2. بيمه و عقد صلح‌

1- 2. تعريف صلح‌

صلح واژه‌اى است عربى و به معناى سازش مى‌باشد. صلح در معارف اسلامى به عنوان يك امر مطلوب و پسنديده مطرح شده است، در برخى از آيات قرآن حكمت تشريح صلح رفع تنازع عنوان شده است: