زيرا از لوازم آن به‌شمار مى‌آيد. بنابراين بعيد نيست كه انواعى از بيمه با عقد ضمان اعيان غير مضمونه منطبق باشد.

4- 6. عقد بيمه و ضمان جريره‌

بعضى از حقوقدانان اسلامى، براى مشروعيت بخشيدن به بيمه آن را با «ضمان جريره» مقايسه و تطبيق نموده‌اند. [1] جريره در لغت به معناى جنايت و گناه است. در اصطلاح فقه ضمان جريره عقدى است كه به موجب آن يكى از طرفين عقد، مسئوليت جنايات مستلزم ديه رانسبت به طرف ديگر عقد مى‌پذيرد مشروط بر اينكه از او ارث ببرد. ضامن جريره نبايد وارث قانونى مضمون عنه باشد. از آنجائيكه در ضمان جريره شخصى كه با رضايت و ميل خود با ديگرى عقد منعقد مى‌نمايد و او را ولى خود بر مى‌گزيند تا ضامن جنايات احتمالى و خطايى او شود و در ازاى آن از او ارث ببرد به آن عقد موالات و ولاء ضمان جريره گفته مى‌شود. بديهى است اين شخص از ضامن ارث نمى‌برد مگر آن‌كه او نيز متقابلًا ضامن ديگرى شود؛ به تعبير ديگر هر دو ضامن يكديگر شوند. ضمان جريره، عقدى است كه علاوه بر مستندات فقهى چون آيه شريفه «الذين عقدت ايمانكم فاتوهم نصيبهم» فقها بر صحت آن اجماع نموده‌اند. [2]

1- 4- 6. تطبيق بيمه با ضمان جريره‌

ضمان جريره تنها با نوعى از بيمه يعنى بيمه مسئوليت قابل مقايسه و تطبيق مى‌باشد. ضمان جريره از آن‌جهت كه واجد اركان بيمه مانند ايجاب و قبول، بيمه‌گر و بيمه‌گذار، حق بيمه و موضوع بيمه است بيمه مسئوليت به‌شمار آمده است؛ زيرا موضوع بيمه به منزله مضمون و بيمه‌گذار مضمون له و بيمه‌گر ضامن و مبلغ بيمه كه ديه است و خطر مورد بيمه همانا جنايتى است كه به نحو احتمالى واقع مى‌گردد. استاد شهيد مطهرى در زمينه تطبيق بيمه با ضمان جريره مى‌نويسد: «ضمان جريره خيلى نزديك به بيمه است اصولًا مى‌توان گفت كه ضمان جريره خود نوعى از بيمه است. يك نوع بيمه و قرارداد كه اسلام آن را امضاء كرده تعهدى در مقابل او داشته باشند. اين تعهدى است كه شارع مستقيماً براى وارث در مقابل ارثى كه مجانى مى‌برد قرارداده است. در واقع اسلام ارثى را كه انسان قهراً براى وارث باقى مى‌گذارد از قبل‌

[1] الاسلام و قضايا الساعة، ص (21) مقالات حقوقِی، ج 2، ص 1267 ربا، بانک، بِیمه، ص 326

[2] السرائر، ص 242؛ وسائل الشيعه، ج 17، ص 547