در اينجا به چند مورد از تذكرات و رهنمودهاى ائمه 7 در مورد به كار بستن تدبير در امور اقتصادى اشاره مى‌كنيم:‌

- هرگاه خداوند نسبت به بنده خود اراده خير داشته باشد، به او ميانه روى و تدبير نيكو الهام مى‌كند و از تدبير بد و اسراف او را دور مى‌سازد. [1]

- آفت (امور) زندگى، تدبير بد است. [2]

- تدبير بد كليد فقر است. [3]

- از فقر بر امت خود هراسى ندارم، اما بر آنها از سوء تدبير هراسناكم. [4])

از اين روايات به خوبى مشهود است كه بسيارى از موارد هلاكت انسان‌ها و نابسامانى‌هايى كه در زندگى فردى اشخاص ايجاد مى‌شود به دليل تدبير بد خود آنهاست، و حتى خداوند هم به دعاى آنان توجهى نمى‌كند. و در همين زمينه سخن امام صادق 7 بسيار با معنا است كه مى‌فرمايد: اگر كسى سى يا چهل هزار (دينار يا درهم) داشته باشد و همه را در راه صحيحى خرج كند به طورى كه تهى‌دست شود يكى از آن سه نفرى خواهد بود كه دعايشان مستجاب نمى‌گردد. راوى مى‌گويد: قربانت گردم آنها كيستند؟ فرمود: اول مردى كه مالى را كه خداوند به او عطا كرده خرج كند و بگويد: خدايا به من روزى بده، جواب آيد مگر روزى تو را ندادم؟

دوم مردى كه (به دليل بدى همسر) به او ستم كند و نفرين نمايد. خداوند مى‌فرمايد: «مگر طلاق او را به دست تو ندادم؟». سوم مردى كه در خانه بنشيند و دعا كند كه خدايا روزى مرا برسان خطاب شود مگر راه تحصيل روزى را در اختيارت نگذاشتم؟! [5]

2- 1. تدبير در زندگى از ديدگاه برخى دانشمندان‌

ابو على سينا معتقد است كه براى مرد بهترين زيبايى آن است كه تأمين معيشت خود را از راهى بطلبد كه به اصول عفت و رفق نزديك‌تر و از حرص و طمع آشكار دور باشد و درآمد خود را به سه بخش تقسيم نمايد: بخش اول را به مصرف شخصى، بخش دوم را پس انداز و بخش سوم را به انفاق و مصارف عام اختصاص دهد. [6]

[1] الفتاوى المسيرة، ص 392 .

[2] عيون الحكم والمواعظ، ص 182 .

[3] همان منبع، ص 284.

[4] مِیرزا حسِین نورِی، عوالِی اللتالي، ج 4، ص 39

[5] على مشكيني كتاب المواعظ العدديه ترجمه ، ص 144.

[6] حسن تواناِیان فرد نظرِیات اقتصادِی بو علِی سِینا، ص 22 و ص 211 – 214.