همچنين خواجه نصير الدين طوسى در اين زمينه مى‌گويد: اكتساب مال به تدبير منوط است و عاقل بايستى از پس انداز و ذخيره اموال و اقوات غافل نباشد و در موقع خرج و انفاق كردن از اسراف بپرهيزد و از سوء تدبير احتراز نمايد. يعنى چنان نباشد كه برخى اوقات بيش از حد معمول و بعضى اوقات كمتر خرج نمايد. [1] در كتاب «نفائس الفنون فى عرايس العيون» آمده است كه حفظ مال به سه‌شرط صورت پذيرد: اول آنكه خرج كمتر از دخل يا مساوى او بُوَد؛ دوم آنكه در چيزى كه تميز آن متعذر باشد، همچون ملكى كه از عمارات آن قاصر ماند يا جوهرى كه راغب آن كم اتفاق افتد، صرف نكند؛ سوم آنكه رواج كار طلبد و سود اندك را چون متواتر باشد، بر منافع بسيار كه بر سبيل اتفاق بود اختيار كند.

و عاقل بايد از ادخار (ذخيره نمودن) اقوات و اموال غافل نباشد تا در اوقات ضرورت و تعذر اكتساب مانند قحط و نكبات و ايام امراض و آفات صرف كند. [2]

3- 1. آثار فقدان آينده‌نگرى‌

داشتن هدف و تلاش براى آينده بهتر را آينده‌نگرى گويند. فقدان آينده‌نگرى باعث ايجاد فقر مى‌شود و از هدايت نيروها و امكانات هرچند اندك به سوى آينده بهتر جلوگيرى مى‌كند.

متأسفانه در جهان سوم آينده نگرى جاى خود را باز نكرده و مردم تنها به امروز مى‌انديشند و فردا را از ياد مى‌برند. وقتى آينده نگرى در جامعه به صورت يك فرهنگ در نيايد، نيازمنديهاى امروز، آينده و منابع را نابود مى‌كند، چرا كه چنين ملتى سرمايه‌گذارى صحيح نمى‌كند، نظم و انضباط اجتماعى ندارد، فرصت‌ها را از دست مى‌دهد، مصرف كننده مى‌شود، در كارها به درستى انديشه نمى‌كند و رفاه زود گذر را بر سرمايه‌گذارى دراز مدت ترجيح مى‌دهد. [3]

1- 3- 1. تقدير معيشت در روايات:

مفهوم تقدير معيشت، اندازه قرار دادن و تدبير نمودن در امور معيشت (زندگى) است. در

[1] خواجه نصِیرالدِین طوسِی، اخلاق ناصرِی، چاپ دوم انتشارات خوارزمِی، صفحات 214 - 213 (با اندکِی

تلخيص).

[2] نفايس الفنون في عرايس العيون، ج 2، ص 399.

[3] محمد حسِین شمساِیِی پدِیده شناسِی فقر و توسعه، بوستان کتاب قم، ج 1، ص 210.