زيرا جزيه در حقيقت مالياتى است كه به جاى زكات دريافتى از مسلمانان، از غير مسلمانان گرفته مى‌شود.

خراج‌

خراج مالياتى است كه بر اراضى وضع مى‌گردد. برخى پنداشته‌اند كه خراج همان‌جزيه است ولى بررسى‌هاى دقيق نشان مى‌دهد كه چنين ترادفى ميان اين دو وجود ندارد.

ماوردى درباره خراج و جزيه و تفاوت آن دو مى‌نويسد:

جزيه و خراج دو حقند كه خداوند از مشركان به مسلمانان رسانده است. اين دو در سه مورد با هم مشتركند و در سه مورد تفاوت دارند. اما موارد اشتراكشان اينهاست:

1- هر دو از مشركان و به منظور خوار كردنشان گرفته مى‌شود.

2- هر دو از اموال فى‌ء هستند و در راه اهل فى‌ء به مصرف مى‌رسند.

3- هر دو با حلول سال واجب مى‌شوند و نه پيش از آن.

اما مواردى كه بايكديگر تفاوت دارند اينهاست:

1- جزيه به نص قرآن مقرر گرديده، در حالى كه خراج به اجتهاد مقرر شده است.

2- حداقل ميزان جزيه در شريعت مشخص شده و حداكثر آن با اجتهاد معين مى‌گردد. در حالى كه حداقل و حداكثر خراج هر دو با اجتهاد تعيين مى‌شود.

3- جزيه با بقاى بر كفر گرفته مى‌شود و با پديد آمدن اسلام ساقط