آتش سوزان نكند با سپند آنچه كند دود دل دردمند (1)

نگه نداشتن جانب خويشاوندان‌

بدون ترديد رسيدگى به وضعيت مالى خويشاوندان تهيدست يك وظيفه اسلامى است، ولى اين به معناى بيرون رفتن از حدود شرعى، شكستن مرزهاى قانون و استفاده نامشروع از اموال عمومى نيست.

درست است كه در هر حال بخشى از بيت‌المال به نيازمندان اختصاص دارد؛ اما بايد توجه داشت همانگونه كه بيت‌المال با حساب و كتاب و براساس قوانين شرعى جمع‌آورى مى‌شود، خرج كردن آن نيز بايد طبق اصول و ضوابط شرعى باشد.

رفتار امير مؤمنان با برادر تهيدست خود، عقيل، بويژه در اين باره براى كسانى كه بگونه‌اى به بيت‌المال دسترسى دارند نمونه و سرمشق است. به راستى، اگر مسؤول بيت‌المال براى سير كردن شكم برادرزاده‌هايش، نتواند بيش از استحقاق چيزى به آنان بدهد، تحميل هزينه‌هاى اسراف‌آميز چه حكمى دارد؟ اگر شمشير على حتى بر روى دو فرزند عزيزش، حسن و حسين، در صورت خيانت به بيت‌المال كشيده باشد سرنوشت ديگران چه خواهد بود؟

«وَاللَّهِ لَوْ أَنَّ الْحَسَنَ وَالْحُسَيْنَ فَعَلا مِثْلَ الَّذى‌ فَعَلْتَ ما كانَتْ لَهُما عِنْدى‌ هَوادَةٌ وَ لا ظَفِرا مِنّى بِإِرادَةٍ حَتَّى اخُذَ الحَقَّ مِنْهُما وَ أُزيلَ‌

---------------------------------

(1) - كليات سعدى، به اهتمام محمدعلى فروغى، ص 56

[1]

[1]بِیت المال و حقوق آن، صفحه: 64