نام کتاب : بیت المال و حقوق آن نویسنده : بینش، عبدالحسین جلد : 1 صفحه : 73
امير مؤمنان 7 اين سخن را هنگامى ايراد
فرمود كه برادرش عقيل آمد و از ايشان چيزى براى سير كردن شكم بچههايش از
بيتالمال تقاضا كرد. آرى، آن كس كه باور دارد قيامتى در كار است و آدمى بايد
روزگار درازى را در زير خاك سپرى كند، هرگز حاضر نمىشود بر روى قانون خدا پابنهد
و چيزى بيرون از قاعده و بدون استحقاق به كسى ببخشد، حتى به برادر زادگان
گرسنهاش!
شمارى از عالمان دينى نيز با تأسى به مولايشان على
7، زندگانى زهدآميز را پيشه ساخته در كمال تنگدستى از مصرف اموال عمومى
خوددارى ورزيدهاند. اينان كه ناگوارى پيامدهاى اخروىِ دستدرازى به بيتالمال را
با ديده يقين مىديدند، بهشدت از آن دورى مىجستند، هر چند كه در كمال فقر و
تنگدستى زندگى مىكردند.
يكى از بزرگان درباره شيخ مرتضى انصارى [1] چنين نقل
كرده است:
هنگامى كه حدود بيست هزار تومان پول نزد ايشان بود و
سرگرم تقسيم آن بود، شخصى آمد و چهارتومان طلب خود را بابت خريد گندم از شيخ
مطالبه مىكرد. شيخ فرمود كه چند روز مهلت بدهد؛ و آن مرد پذيرفت و
[1] - (ولادت: دزفول
1214 ه. ق. وفات: نجف 1281 ه.
ق.) فرزند محمدامير شوشترى، ازمجتهدان بنام شيعه. وى در بيست سالگى به عراق رفت و
در كربلا نزد سيد مجاهد و ديگران تلمذ كرد و هنگام محاصرۀ اين شهر توسط دولت
عثمانى به كاظمين رفت و آنگاه عزم شوشتر كرد. پس از دو سال بار ديگر به عراق رفت و
در شهر نجف سكنى گزيد. پس از چندى به كاشان رفته نزد صاحب مناهج سه سال شاگردى
كرد. آنگاه به خراسان شتافت و سپس به وطن خود بازگشت و پس از پنج سال بار ديگر به
نجف رفت. وى از سال 1249 ه. ق به تدريس پرداخت و از سال
1266 ه. ق كه صاحب جواهر درگذشت، مرجع مطلق شيعه گرديد.
تحقيقات شيخ انصارى در فقه استدلالى و اصول و قواعد كليۀ حقوق شيعه بىسابقه
است. از آثار وى كتاب «رسائل» در اصول و «مكاسب» در فقه، دقيقترين تحقيقات حقوقى
را دربر دارند. (فرهنگ فارسى، دكتر محمد معين، ج 5، ص
186)
نام کتاب : بیت المال و حقوق آن نویسنده : بینش، عبدالحسین جلد : 1 صفحه : 73