3- عاقله در آنچه كه (به عنوان ديه) مى‌پردازد، نمى‌تواند از شخص مقصّر بگيرد. [1]

4- اگر شخصى به خطا جنايتى- اعم از قتل يا كمتر از آن- برخودش وارد كند، (خونش) هدر مى‌باشد و عاقله ضامن آن نيست. [2]

5- اگر پدر، فرزندش را از روى عمد يا شبيه عمد بكشد، ديه بر عهده اش است و خود نصيبى از آن ندارد و اگر وارثى غير از پدر نداشته باشد، ديه اش مال امام 7 است و اگر از روى خطا او را بكشد، ديه بر عاقله مى‌باشد و وارث او، آن را ارث مى‌برد و در ارث بردن پدر در اينجا دو قول است كه اقرب آنها عدم آن است. پس اگر وارثى غير از پدر نداشته باشد، امام 7 ارث مى‌برد. [3]

6- عمد بچه و ديوانه در حكم خطاست؛ پس ديه در آن بر عاقله مى‌باشد. [4]

7- ضمانت عاقله مخصوص جنايت انسان بر انسان است و شامل جنايت بر چارپايان و اموال نمى‌شود. [5]

پرسش‌

1- منظور از بيمه حوادث چيست؟

2- «عاقله» شامل چه كسانى است؟

3- عاقله ديه چه نوع جناياتى را ضامن است؟

4- ديه قتل خطايى كسى كه عاقله ندارد، برعهده كيست؟

5- آيا ضمانت عاقله شامل جنايت بر چارپايان و اموال نيز مى‌شود؟

[1] - تحريرالوسيله، ج 2، ص 600، مسألۀ 6

[2] - همان، مسألۀ 9

[3] - همان، مسألۀ 12

[4] - همان، ص 601، مسألۀ 13

[5] - همان، مسألۀ 14