فصل سوّم: روش و ويژگى‌هاى فقهى امام قدس سره‌

امام خمينى قدس سره در استنباط و استخراج احكام شرعى داراى شيوه خاصى است كه با شيوه فقهى مشايخ معظّم و سلف صالح، همگون و همسو مى‌باشد. اين روش، اگر چه روش جديدى نيست و با روش فقهاى گذشته فرق ندارد، ولى در عينِ حال از امتيازات ويژه‌اى برخوردار است كه آن را از ديگران متمايز مى‌سازد.

«پافشارى و تأكيد بر فقه سنتى و اجتهاد جواهرى» در مقام گفتار و عمل، «توجه به نقش عنصر حكومت» در جهت‌گيرى‌هاى فقهى و اجتهادى و نيز «توجه به نقش زمان و مكان در چگونگى استنباط» و امور ديگرى از اين قبيل از مهم‌ترين ويژگى‌هاى روش فقهى امام قدس سره محسوب مى‌شود كه در اينجا به بررسى آن‌ها مى‌پردازيم.

1- تأكيد بر فقه سنّتى‌

حضرت امام قدس سره شيوه سلف صالح را در استنباط، به‌عنوان يك اصل مسلّم در برخورد با حوادث واقعه و رويدادهاى گوناگون فردى، اجتماعى، سياسى، اقتصادى و ...

پذيرفته بود و بر آن تأكيد مى‌ورزيد. ايشان، مراد خود را از اين شيوه با تعبيرهايى همچون «فقه سنّتى»، «فقه جواهرى»، «اجتهاد صاحب جواهرى» و مانند آن بيان مى‌كرد.

مفهوم فقه سنّتى‌

منظور امام راحل قدس سره از «فقه سنّتى»، فقهى است كه بر پايه سنّت و روش موروث از فقهاى عظام و رؤساى مذهب شيعه اثنى‌عشرى استوار است، چنان‌كه مرحوم علّامه حلّى، همين مطلوب را در كتاب «تذكره» به اين عبارت فرموده است: