را مراعات نمايند. در اسلام، زندانى حتى بعد از ارتكاب جرم نيز از حقوق انسانى خود محروم نمى‌گردد، زيرا زندان براى اصلاح و بازسازى شخصيت است و با تضييع حقوق او اين هدف برآورده نمى‌شود. طبيعى است در اين بحث نمى‌توانيم تمام حقوق آنها را كه در كتب فقهى و اسلامى مضبوط است بياوريم، از اين رو، آنچه در پى مى‌آيد، اجمالى است از تفصيل بحث. شيخ طوسى مى‌فرمايد:

در زمانى كه قاضى شروع به كار نمود، اوّلين اقدام او مى‌بايد بررسى وضع محبوسين باشد، زيرا ممكن است مدت حبس فردى پايان يافته، اما همچنان به ناحق در زندان مانده باشد. [1]

تأمين خوراك، پوشاك و مسكن مناسب براى محبوسين ضرورى است.

پيامبر اكرم 6 زندانى را در خانه‌هايى محبوس مى‌ساخت كه نور و هواى كافى داشته باشد. [2]

فقها متذكر شده‌اند كه كوتاهى در تأمين امكانات كه به بيمارى يا فوت زندانى منجر گردد، باعث «ضمان» خواهد بود. [3]

براى زندانى بايد تسهيلات لازم جهت انجام تكاليف دينى فراهم‌گردد و به او آزادى عمل داده شود تا آن تكاليف را انجام دهد و در صورت صلاحديد مى‌توان زندانى را براى شركت در نماز جمعه و جماعت به بيرون از زندان برد.

[1] . مبسوط‌، شيخ طوسى، ج 8، ص 91

[2] . ر. ك: دراسات فى ولاية الفقيه، ج 4، ص 469

[3] . مبسوط‌، ج 7، ص 18