براى اينكه ديگران ضرر نكنند يا به زحمت نيفتند، نمى‌توان جلو منفعت قابل توجه مالك را گرفت.

اگر تصرف نكردن مالك نه موجب ضرر است براى او و نه موجب حرج، ولى تصرف‌كردن براى همسايه موجب ضرر يا حرج باشد، در اين صورت تصرف كردن جايز نيست. [1]

خوردن و آشاميدن چيزهاى مضرّ در حال ضرورت‌

مسأله 1- خوردن و آشاميدن هر چيزى كه به بدن ضرر مى‌رساند، حرام است، چه موجب مرگ شود (مثل نوشيدن سمهاى كشنده و يا خوردن چيزى كه موجب سقط جنين شود) يا موجب انحراف مزاج و مرض شود، يا موجب شود يكى از قواى بدن از كار بيفتد، مثل اينكه مرد چيزى بياشامد كه قوه جنسى و توليد مثل خود را از دست بدهد يا زن چيزى بياشامد كه عقيم (نازا) شود. [2]

فرقى نيست بين اينكه يقين به ضرر داشته باشد يا گمان و يا اينكه احتمال ضرر بدهد، در صورتى كه اين احتمال پيش عقلا قابل اعتنا باشد، به طورى كه از اقدام كردن بر اين كار بترسد و همين طور فرق ندارد كه ضرر فوراً مترتب شود يا در آينده. [3]

مسأله 2- معالجه كردن با چيزهايى كه احتمال خطر دارد و گاهى منجر به خطر مى‌شود، در صورتى كه به حكم تجربه و تأييد اطبّاى حاذق غالباً نفع بر او مترتب باشد، جايز است. همين طور معالجه كردن با چيزى كه‌

[1] . الرسائل، ص 65

[2] . تحرير الوسيله، امام خمينى، ج 2، ص 163

[3] . همان