صدق اكراه در صورت امكان توريه‌

دراينكه آيا با امكان توريه- به‌طورى كه از ضررى كه او را تهديد كرده‌اند، رهايى پيدا كند و ضرر ديگرى هم متوجه او نشود- اكراه صدق مى‌كند يا نه، بحث است. تحقيق اين است كه توريه نسبت به افراد مختلف فرق دارد. اگر فرد از كسانى باشد كه به آسانى قدرت توريه دارد، به طورى كه طرف مقابل از سخن گفتن او هرگز توهّم توريه نمى‌كند، نسبت به چنين فردى اكراه صدق نمى‌كند، اما اگر شخص از كسانى است كه مى‌داند اگر توريه كند، قضيه لو رفته و افشا شدن آن ضرر بيشترى برايش دارد، نسبت به چنين فردى اكراه صدق مى‌كند و مى‌تواند انجام دهد. [1]

اعترافات اكراهى‌

در تمام مواردى كه شخص بايد اعتراف كند تا چيزى ثابت شود، اين اعتراف مشروط به آن است كه از روى اراده و اختيار باشد و اگر از روى اكراه باشد، چيزى را ثابت نمى‌كند. حضرت امام قدس سره در بحث اثبات دزدى چنين مى‌فرمايد:

لَوْ اكْرَهَهُ عَلَى الْاقْرارِ بِضَرْبٍ وَ نَحْوِهِ فَاقَرَّ ثُمَّ اتى‌ بِالْمالِ بِعَيْنِهِ لَمْ يَثْبُتِ الْقَطْعُ الَّا مَعَ قِيامِ قَرائِنَ قَطْعِيَّةٍ عَلى سِرْقَتِهِ بِما يُوجِبُ الْقَطْعَ [2]

اگر با زدن و امثال آن متهم اعتراف كند و سپس همان مال دزديده شده را بياورد، نمى‌توان دست او را قطع كرد مگر آنكه قراين قطعى موجود باشد كه به همراه اين قراين، يقين حاصل شود كه مال را دزديده است.

[1] . كتاب البيع، ج 2، ص 63

[2] . تحرير الوسيله، ج 2، ص 488