على 7 آموخت تا مرجع مردم بعد از او باشد. امام على 7 نيز به فرمان پيامبر 6 آموخته‌هاى خود را مى‌نوشت. اين نوشته، كتاب على يا «جامعه» نام دارد. [1]

امام صادق 7 به ابوبصير فرمود:

اى ابامحمد! همانا «جامعه» نزد ماست و آنان چه مى‌دانند كه «جامعه» چيست؟ عرض كردم:

فدايت شوم، «جامعه» چيست؟ فرمود: صحيفه‌اى است به طولِ هفتاد ذراع كه از زمان پيامبر 6 املاء شده و به خط على 7 نوشته شده است. در اين صحيفه حلال و حرام و آنچه مردم به آن نيازمندند، وجود دارد حتى حكم ديه و تاوان خراش پوست ... [2]

اين كتاب نزد ائمه : دست به دست مى‌گشت. گاهى نيز آن را به ديگران نشان مى‌دادند. [3]

امامان : به عنوان حاملان واقعى فقه نبوى يكى پس از ديگرى به نشر و ترويج آن پرداختند. از ميان آنان امام باقر و امام صادق 8، فرصت بيشترى در اين زمينه پيدا كردند و شاگردان زيادى در مكتب آنان، به آموزش فقه و ديگر معارف دينى پرداختند. به طورى كه گفته مى‌شود، فقط شاگردان امام صادق 7 بيش از چهار هزار نفر [4] بوده‌اند و اين در حالى بوده كه به فرمان خليفه دوم، بيان و نوشتن حديث نبوى 6 ممنوع اعلام شد و تا عصر عمر بن عبدالعزيز، سنت نبوى تدوين نشد. [5] از طرف ديگر چون مرجعيت علمى اهل بيت : مورد پذيرش دستگاه خلافت و پيروان آن‌ها قرار نگرفت، صدمه جبران‌ناپذيرى بر سنت نبوى و فقه اهل سنت وارد آمد و زمينه براى رشد مكاتب مختلف فقهى و كلامى در ميان اهل سنت [6] فراهم گرديد.

[1] - ر. ك. بصائرالدرجات، ص 167 و 143

[2] - ر. ك. اصول كافى، ج 1، ص 239

[3] - ر. ك. بصائرالدرجات، ص 144-145، ح 9 و 17

[4] - ر. ك. كليات فى علم الرجال، جعفر سبحانى، ص 467

[5] - ر. ك. كنزالعمال، علاءالدين متقى هندى، ج 10، ص 285؛ صحيح بخارى، ج 2-1، ص 114، باب كيف يقبض العلم

[6] - ر. ك. كليات فى علم الرجال، ص 471-473