رخ مى‌دهد و فقه و فقها مسؤول پاسخ‌گويى احكام آن‌ها مى‌باشند. تعدادى از آن‌ها در عصر ما عبارتند از: عقد بيمه، تلقيح مصنوعى، عبادت در سفرهاى فضايى، اهدا يا فروختن عضوى از پيكر خود به بيمارى كه بدان نياز دارد، چگونگى برخورد جامعه اسلامى در برابر هجوم سياسى، فرهنگى و ماهواره‌اى دشمنان اسلام، هنر در اشكال گوناگونش و ....

البته بايد توجه داشت كه منظور حضرت از راويان احاديث، كسانى هستند كه اولًا با آگاهى از علم رجال، حديث‌شناسند؛ ثانياً مى‌توانند مقاصد واقعى امام معصوم 7 را از احاديث دريابند و چنين كسانى جز مجتهدان جامع الشرايط نمى‌توانند باشند.

نتيجه اين كه فقيه با توجه به اهداف اسلام و در پرتو اصول و احكام كلى فقه، مى‌تواند به نيابت از امام معصوم 7 در عصر غيبت، پاسخ‌گوى نيازمندى‌هاى جامعه اسلامى تا زمان ظهور باشد.

در اين‌جا ممكن است اين سؤال مطرح شود كه چگونه قوانين يك هزارو چهارصد سال قبل، مى‌تواند تأمين كننده نياز بشر امروز و رخدادهاى جديد و نوظهورى باشد كه محصول پيشرفت و رشد علمى انسان عصر اتم است؟ بحث بعدى پاسخ اين سؤال خواهد بود.

قوانين ثابت و متغير

نيازهاى انسان دو نوع است:

1- نيازهاى اولى يا ثابت؛ اين نوع نيازها با توجه به ابعاد جسمى و روحى انسان و از طبيعت زندگى اجتماعى وى سرچشمه مى‌گيرد؛ به گونه‌اى كه تا انسان هست، اين نوع نيازمندى‌ها وجود دارد و بر سه قسم است:

- نيازمندى‌هاى جسمى همانند نياز به خوراك، پوشاك، مسكن، همسر و ....

- نيازمندى‌هاى روحى مانند نياز انسان به پرستش خداوند، احسان و نيكى، علم و ....

- نيازمندى‌هاى اجتماعى مثل نياز به معاشرت، مبادله، تعاون، عدالت، آزادى و ....

2- نيازهاى ثانوى يا متغير؛ كه از نيازمندى‌هاى اولى ناشى مى‌شود؛ مانند نيازمندى به انواع ابزار و وسائل زندگى كه در هر عصر و زمانى متفاوت است. از آنجا كه اين نوع نيازها متغير است، قوانين متغيّرى را نيز ايجاب مى‌كند كه البته اين قوانين متغير، مبتنى بر اصول و قوانين ثابت است.