نماز

از واجبات مهم و ضرورى دين كه از آن با عنوان «عمود دين» [1] نام برده شده، نماز است. نماز بر دو نوع واجب و مستحب است.

نمازهاى واجب شش تاست: نمازهاى روزانه، نماز آيات، نماز ميت، نماز طواف واجب، نماز قضاى پدر كه بر پسر بزرگتر واجب است و نمازى كه با اجاره يا نذر و قسم واجب مى‌شود. نماز جمعه نيز از نمازهاى روزانه شمرده مى‌شود.

نماز أدا و قضا؛ نماز اگر در وقتش انجام شود أدا و در غير اين صورت قضاست.

مكلّف بايد نمازهاى قضا شده را بجا آورد و اگر از دنيا رفته، مى‌توان كسى را اجير كرد كه از سوى وى نماز قضا بخواند و به آن نماز استيجارى گفته مى‌شود.

نماز تمام و شكسته؛ نمازهاى روزانه چهار ركعتى، در وطن تمام و در سفر شكسته خوانده مى‌شود، مگر كسى كه شغلش مسافرت باشد و يا ده روز در غير وطن قصد اقامت كند.

نماز جماعت و فرادى‌؛ نمازهاى واجب را مى‌توان فرادى‌ و يا به جماعت برگزار كرد؛ اما مستحب مؤكد است كه آنها را- خصوصاً نمازهاى واجب روزانه را- به جماعت برگزار كنند [2] و در نماز جمعه، جماعت شرط صحت آن است.

نماز جمعه؛ اين نماز واجب تخييرى است و مانند صبح دو ركعت است و قبل از آن دو خطبه توسط امام جمعه ايراد مى‌گردد كه در آن مردم را به تقوا سفارش كرده و در زمينه مسائل اجتماعى و سياسى سخن مى‌گويد. شرايط صحت نماز جمعه؛ 1- برگزارى آن به شكل جماعت، پس نماز جمعه به طور فرادى‌ صحيح نيست. 2- خواندن دو خطبه توسط امام قبل از نماز. 3- مسافت بين دو نماز جمعه كمتر از يك فرسخ نباشد و گرنه، نمازى كه اول شروع شده صحيح و نماز بعدى باطل است و اگر دو نماز با هم شروع شوند، هر دو باطلند.

در وجوب نماز جمعه امورى شرط است:

مرد بودن، پس نماز جمعه بر زنان واجب نيست؛ آزادى، بنابر اين حضور در نماز

[1] - وسائل الشيعه، ج 3، ص 23

[2] - صحيح بودن نماز طواف به جماعت محل اشكال است؛ ر. ك. تحريرالوسيله، ج 1، كتاب الصلاة، فصل فى صلاة الجماعة، مسأله 1