آيا در آستانه حركت امام از مدينه نامه‌اى به ايشان رسيد؟

اين كه در دوران معاويه ميان امام حسين عليه السلام و شيعيانش در عراق و حجاز و ديگر سرزمين‌هاى اسلامى آن روزگار نامه‌هايى رد و بدل شده باشد طبيعى است.

اما سؤال تحقيقى ما در اين زمينه پيرامون اين است كه در اثناى دو سه روز قبل از سفر امام از مدينه نامه‌هايى به ايشان رسيده باشد. يعنى از هنگامى كه خبر مرگ معاويه رسيد. و از آن حضرت خواسته شد كه با يزيد بيعت كند، تا هنگامى كه از مدينه منوره كوچيدند.

در اين‌جا سه روايت وجود دارد كه حاكى از حصول چنين امرى است:

يكم- و آن روايتى است از ابن عساكر كه در ماجراى ديدار نخست امام با عبدالله بن مطيع نقل شد؛ و راوى در آن‌جا گفته است كه امام عليه السلام پس از پاسخ به ابن مطيع مبنى بر اين كه به مكّه مى‌رود «يادآور شد كه شيعيانش در آن شهر به وى نامه نوشته‌اند».

آنچه از ظاهر اين سخن به ذهن مى‌آيد اين است كه شيعيان امام عليه السلام در مكّه به وى نامه نوشته‌اند؛ و اين ممكن نيست كه اين نامه‌ها چند روز پيش از رسيدن خبر مرگ معاويه به مدينه نوشته و در دو سه روز پيش از حركت امام از مدينه فرستاده شده باشد.

زيرا كه مسافت ميان مكّه تا مدينه در يك سفر با شتاب دست كم سه روز وقت مى‌گيرد.

اما اگر اين نامه‌ها پس از خبر مرگ معاويه نوشته و فرستاده شده باشد، بدون شك در چند روز، پيش از سفر به امام عليه السلام نمى‌رسيد. بلى، هنگامى كه آن حضرت در راه مكّه بوده و مسافت زيادى از مدينه دور شده است مى‌شود كه به وى رسيده باشد، اين در بهترين فرض هاست.

اما اگر كسى در ادامه روايت تأمل بورزد، درمى يابد كه ابن مطيع، بلافاصله پس از اين به امام عليه السلام مى‌گويد: «پدر و مادرم فدايت، كجا؟ ما را از وجود خويش بهره‌مند فرما و نزد آنان مرو!»

بدون شك ابن مطيع امام عليه السلام را نه از رفتن به مكّه، بلكه از كوفه منع كرده است؛ و اين خود دليل اين است كه نامه‌هاى ياد شده از كوفه بوده است و نه از مكّه! در اين‌جا به هم‌