شاخص‌هاى جريان نفاق‌

1- حزب سلطه‌

براى اثبات اين موضوع كه گروهى از صحابه در دايره نفاق قرار مى‌گيرند، همين بس كه بدانيم اينان در كارى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم مقرر داشته بود، ايجاد مانع مى‌كردند، چنان كه خداى متعال مى‌فرمايد:

(وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى‌ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُوداً) [1]

و چون به ايشان گفته شود: «به سوى آنچه خدا نازل كرده و به سوى پيامبر [او] بياييد؛ منافقان را مى‌بينى كه از تو سخت روى برمى‌تابند.

واژه «صَدّ» در آيه شريفه به معناى رو ى گردانيدن، خوددارى ورزيدن و باز داشتن است؛ [2] و انتساب آن به منافقان تا هنگامى كه اصرار بر منع داشته از آن خوددارى نورزند، استمرار دارد. زيرا ايمان تنها به فرمانبردارى مطلق از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم در همه آنچه آورده است و احساس حرج نكردن از آنچه مقرر داشته است و تسليم كامل نسبت به فرمان آن حضرت است؛ و اين از حقايق بزرگ و روشن قرآنى است كه نياز به توضيح ندارد.

حال چگونه خواهد بود اگر گروهى از صحابه نه تنها فرمان نازل شده خداوند بر پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را نپذيرند، بلكه بكوشند كه آن حضرت را از تحقّق آن نيز باز دارند و مانع اجرايش بشوند؟ به‌ويژه آن كه اين فرمان درباره يكى از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين مسائل اسلامى يعنى قضيه ولايت و خلافت باشد.

رهبران اين حزب در دوران پيش از اسلام ميان قريش گمنام بودند و در پيش‌آمدهاى مهم و خطرهاى بزرگ، مورد توجّه نبودند.

[1] - نساء (4)، آيه 61.

[2] - ر. ك. مفردات راغب اصفهانى.