نام کتاب : با کاروان حسینی از مدینه تا مدینه نویسنده : شاوی، علی جلد : 1 صفحه : 80
اما آنچه در اين جا براى ما حايز اهميت
است، بررسى آن دسته از نتايجى است كه تحولات عظيم و مقدمهساز زمامدارى امويان را
موجب گرديد؛ و مهمترينشان اينهاست:
1- عزل وصى شرعى:
نخستين پيامد سقيفه، كنار زدن وصى شرعى
رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم از مقام الهى وى بود. مخالفان، با تهديد به
قتل، على عليه السلام را وادار به بيعت كردند و خانهاش را كه جبرئيل هم بايد با
اجازه وارد مىشد مورد حمله قرار دادند. [1] در خانه را آتش زدند [2] و فاطمه
زهرا، امانت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم، را چنان ميان در و ديوار فشردند
كه سقط جنين كرد و پهلويش شكست. [3] اين جسارت، سرآغاز همه جسارتهايى بود كه از
آن پس بر اهل بيت عليه السلام روا داشته شد.
2- در تنگنا قرار دادن اهل بيت:
دشمنان اهل بيت، براى باز داشتن
بنىهاشم از رسيدن به حكومت و سلب هر گونه تحركى از اين خاندان در راستاى قيام،
آنان را در تنگناى اجتماعى، سياسى و اقتصادى قرار دادند. شدّت گريه فاطمه زهرا
عليها السلام بر پدرش مردم را به ستوه آورد، به طورى كه اميرالمؤمنين، على عليه
السلام ناچار شد بيت الاحزان را دور از مردم براى وى بسازد. مخالفان از اين
گريهها بوى اعتراض سياسى استشمام مىكردند؛ و از بيم قيام على عليه السلام،
ترتيبات امنيتى شديدى را عليه آن حضرت اتخاذ كردند. فاطمه عليها السلام را از ارث
محروم و فدك را كه پدرش به او بخشيده بود، غصب كردند. [4] بنىهاشم را نيز از حق
خمس محروم ساختند؛ و همه اين اقدامها براى سلب قدرت تبليغ از آن بزرگواران بود.
3- منع بنىهاشم از تصدى پستهاى
حكومتى:
همان گونه كه عمر به عبدالله بن عباس
تأكيد كرد، بنى هاشم از تصدى هرگونه منصب حكومتى، به ويژه مناصب ادارى، نظامى و
مالى محروم گشتند؛ زيرا بيم آن مىرفت كه مدعى حق اهل بيت در حكومت شوند.
[1] - ر. ك. تاريخ يعقوبى، دار صادر،
بيروت، ج 2، ص 126، 137؛ شرح نهجالبلاغه، دار احياء التراثالعربى، بيروت، ج 2، ص
59 و ج 17، ص 168.
[2] - ر. ك. كتاب سليم بن قيس، دار
الفنون، ص 250؛ الهداية الكبرى، مؤسسة البلاغ، لبنان، ص 179، 402، 407؛ تلخيص
الشافى، انتشارات عزيزى، قم، ج 3، ص 76.
[3] - ر. ك. امالى صدوق، مؤسسه اعلمى،
بيروت، ص 99، مجلس 24، حديث 2؛ كتاب سليم بن قيس، ص 83.