شود، به طرب می آیم. چون نزد من آید، اندیشه ها و وسوسه ها در دلم به هیجان آیند؛ و وقتی برود آرزوها و شوق ها فزونی گیرند. در دلم از عشق به تو، بهشت و جهنم جمع شده است؛ و عشق تو طبیب و درد کشنده من است. اگر تو نبودی هرگز بیدار نمی ماندم و ناله و آه سر نمی دادم». 9

علم بنت مبارک

علم بنت عبداللّه بن مبارک، وی شبیه رابعه عدویه در روزگار خود بود و در 106 سالگی بدون اینکه اختلالی در حواسش پیدا شود در بغداد درگذشت. 10

نظامی سمرقندی

احمد پسر عمر پسر علی نجم الدین معروف به نظامی عروضی سمرقندی، شاعر ایرانی اهل سمرقند است. وی مدتی که در نیشابور زیست، همدم و مصاحب عمر خیام بود. نظامی از نیشابور به هرات و در سال 510ق به توس رفت و در آنجا به جمع آوری اطلاعاتی راجع به تاریخ و سرگذشت فردوسی، شاعر متوفای 411ق برآمد. نظامی با نگارش کتاب مجمع النوادر، معروف به چهار مقاله، نامور شد. این کتاب چنان که از نامش پیداست مشتمل بر چهار مقاله است و هر مقاله درباره ویژگی های بایسته طوایف چهارگانه، یعنی نویسندگان، شاعران، اخترشناسان و پزشکان می باشد که پادشاهان به آنان نیازمندند و در یادکرد هر طایفه ای نام برجستگان و مشاهیر آن را متذکر می شود. 11

پی نوشت ها:

[1] چهارشنبه اول محرم 557ق / 20 دسامبر 1161م؛ دوشنبه 13 محرم 557ق / اول ژانویه 1162م.

[2] طبقات الاطباء، ص517؛ قصه الحضاره (جزء دوم از مجلد چهارم)، ص360؛ تراث الاسلام، ص486؛ دایره المعارف الاسلامیه، ذیل «ابن زهر»؛ تاریخ الفکر الاندلسی، ص471؛ زیدان، تاریخ آداب اللغه العربیه، ج3، ص116؛ الاعلام، ج4، ص303.

[3] المغرب، ج2، ص118؛ تاریخ الفکرالاندلسی، ص241؛ الاعلام، ج9، ص208.

[4] الاعلام، ج6، ص22.

[5] دایره المعارف الاسلامیه، ج13، ص261؛ الاعلام، ج1، ص29.

[6] النجوم الزاهره، ج5، ص345؛ وفیات الاعیان، ج2، ص529 (در ضمن زندگینامه پدرش طلایع)؛ اعلام، ج2، ص45.

[7] تاریخ ابن اثیر، ج11، ص20؛ شذرات الذهب، ج4، ص178؛ البدایه و النهایه، ج12، ص245؛ العبر، ج4، ص162؛ الاعلام، ج3، ص82.

[8] وفیات الاعیان، ج3، ص254؛ شذرات الذهب، ج4، ص179؛ الاعلام، ج5، ص11؛ العبر، ج4، ص163.

[9] فوات الوفیات، ج2، ص76؛ وفیات الاعیان، ج5، ص346؛ معجم البلدان، ج7، ص200؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص311؛ الاعلام، ج5، ص31.

[10] النجوم الزاهره، ج6، ص85.

[11] مرحوم دکتر یحیی الخشاب، مقدمه کتاب چهار مقاله؛ تاریخ الادب فی ایران، ص425 ـ 429.

558 ق / 1162 ـ 1163م1

رویدادها

دولت سلاجقه روم: درگذشت عزالدین قلیچ ارسلان پسر مسعود و جانشینی پسرش کیخسرو اول.

پادشاهی بیت المقدس: درگذشت بالدوین سوم، پادشاه صلیبی بیت المقدس، و به حکومت رسیدن برادرش آموری، حاکم یافا و عسقلان، و ملقب شدن وی به آموری اول.

آموری اول با هدف آشفته کردن اوضاع مصر، می کوشد تا جنگ صلیبی را از شام به مصر بکشاند.

دولت موحدون: درگذشت عبدالمؤمن بن علی، امیر موحدون و حاکم سرزمین های مغرب و افریقیه و بیعت با پسرش ابویعقوب یوسف اول.

آبادانی: آغاز ساختن کلیسای نوتردام پاریس و پایان یافتن آن در سال 1335م.

دانشگاه ها: تأسیس دانشگاه اکسفورد.

وقایع نظامی

صلیبیان و نورالدین محمود، نبرد بقیعه: نورالدین محمود، سپاهی برای بازپس گیری طرابلس فراهم آورد و چون در حصن الاکراد اتراق کرد، صلیبیان مستقر در بقیعه، او را غافلگیر کرده و به نبرد با او پرداختند. صلیبیان آهنگ خیمه نورالدین کردند و او سوار اسبی شد و خود را نجات داد و سپاهیانی که جان سالم به در بردند، به همراه او رفتند و او در دریاچه حمص فرود آمد.

صلیبیان منتظر بازگشت نورالدین ـ که سپاهی انبوه به همراه او بود ـ بودند و پیکی نزد او فرستادند و خواستار صلح شدند؛ ولی او نپذیرفت.

درگذشتگان

ابن انباری؛

ابن قطان بغدادی؛

عبدالمؤمن موحدی (حاکم مغرب).

ابن انباری

محمدبن عبدالکریم بن ابراهیم معروف به ابن انباری. وی منشی