در خواب تو می آید ؟ این را کسی می داند که بخوابد (و من خواب ندارم)». 13

هبه اللّه بن مَلکا

ابوالبرکات، معروف به اوحدالزمان (یگانه روزگار). وی اهل بغداد، پزشک و بر کیش یهود بود و در واپسین عمر به آیین اسلام گروید. به خدمت مستنجد باللّه، خلیفه عباسی درآمد و منزلتی یافت. او به علوم اوایل (یونانی) آگاهی داشت و در درمان بیماران موفق بود. با کتاب های پسینیان و پیشینیان آشنا بود تا آن حد که او را تا مقام ارسطو بالا می بردند. کتاب المعتبر در حکمت، الاقرباذین و رسالة فی العقل و ماهیته از آثار اوست. وی در هشتاد سالگی درگذشت. 14

پی نوشت ها:

[1] سه شنبه اول محرم 560ق / 17 نوامبر 1164م؛ جمعه 16 صفر 560ق / اول ژانویه 1165م.

[2] وفیات الاعیان، ج3، ص444؛ النجوم الزاهره، ج5، ص370؛ العبر، ج4، ص171؛ الشذرات الذهب، ج4، ص189.

[3] وفیات الاعیان، ج6، ص69؛ ابن العبری، ص364؛ معجم الاطباء، ص85؛ طبقات الاطباء، ص349؛ معجم الادباء، ج7، ص243؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص317؛ الاعلام، ج9، ص59؛ دایره المعارف الاسلامیه، ذیل «ابن تلمیذ».

[4] انباه الرواة، ج2، ص279.

[5] وفیات الاعیان، ج1، ص170؛ شذرات الذهب، ج4، ص188.

[6] شوقی ضیف، ج6، ص579؛ الاعلام، ج4، ص147.

[7] تاریخ ابن اثیر، ج11، ص321؛ وفیات الاعیان، ج6، ص230؛ شذرات الذهب، ج4، ص191؛ الفخری، ص312؛ النجوم الزاهره، ج5، ص369؛ البدایه و النهایه، ج12، ص251؛ الاعلام، ج9، ص222؛ دایره المعارف الاسلامیه، ذیل «ابن هبیره».

[8] الوافی بالوفیات، ج6، ص307؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص352.

[9] تاریخ الادب الجغرافی، ج1، ص322.

[10] المغرب، ج1، ص335؛ الحله السیراء، ج2، ص241؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص354؛ الاعلام، ج1، ص265.

[11] تاریخ ابن اثیر، ج11، ص320.

[12] تاریخ الفکرالاندلسی، ص312 ـ 316؛ تراجم اسلامیه، ص305 ـ 314؛ دایرة المعارف الاسلامیه، ذیل «ادریسی»؛ طوقان، تایخ العلوم عندالعرب، ص197؛ مجله لمعرفه، ج11 ـ 12، ص2240؛ آرنولد، تراث الاسلام، ص141؛ موسوعه العلوم الاسلامیه، ج1، ص40؛ زیدان، تاریخ آداب اللغه العربیه، ج3، ص92؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص374؛ تاریخ الادب الجغرافی، ص280 ـ 292؛ العرب فی صقلیه، ص160؛ الاعلام، ج7، ص250.

[13] الوافی بالوفیات، ج1، ص347؛ النجوم الزاهره، ج5، ص367؛ الخریدة (بخش مصر)، ج2، ص18؛ شوقی ضیف، ج6، ص353؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص324؛ الاعلام، ج6، ص186.

[14] طبقات الاطباء، ص374؛ تاریخ حکماءالاسلام، ص152؛ اخبارالعلماء باخبار الحکماء، ص224؛ ابن العبری، ص364؛ الاعلام، ج9، ص63؛ دایره المعارف الاسلامیه، ذیل «ابوالبرکات».

رویدادهای تاریخ اسلام از 561 ـ 570ق

561 ق / 1165 ـ 1166م1

رویدادها

دولت اسماعیلیان در الموت: کشته شدن حسن دوم کورکیا پسر محمد و جانشینی پسرش نورالدین خداوند محمد.

وقایع نظامی

قلعه منیطره: چیرگی نورالدین محمود بر این قلعه که پیش از این در تصرف صلیبیان بود.

اندلس، یابره: سقوط شهر یابره به دست اسپانیایی ها.

درگذشتگان

اشیری؛

عبدالقادر گیلانی؛

قاضی جلیس؛

مهذب بن زبیر؛

نصر فزاری.

اشیری

ابومحمد عبداللّه اشیری (منسوب به شهر اشیر در الجزایر). وی به حدیث، فقه و ادبیات آشنا بود. به شام نقل مکان کرد و در حلب سکونت گزید. با شهرتی که در علم و ادبیات کسب کرد نزد همگان جایگاه والایی یافت. یحیی بن هبیره، وزیر مقتفی و مستنجد خلفای عباسی او را به بغداد فرا خواند. او به بغداد رفت و در حضور وزیر، کتاب الافصاح عن شرح المعانی الصحاح که به شرح احادیث صحیح مسلم و صحیح بخاری پرداخته است را خواند. وی از بغداد روانه مکه شد و حج گزارد؛ سپس به سرزمین شام بازگشت و در بعلبک درگذشت. 2

عبدالقادر گیلانی

ابومحمد، عبدالقادربن موسی بن عبداللّه بن جنکی دوست (یعنی والامقام) حسنی محیی الدین جیلانی یا گیلانی یا جیلی (منسوب به گیلان، منطقه معروف در ایران) تاج العارفین. وی از زاهدان و بزرگان تصوف و مؤسس سلسله قادریه است. در جوانی، در سال 488ق به بغداد رفت و به خدمت استادان و مشایخ تصوف درآمد و در شیوه های گوناگون وعظ مهارت پیدا کرد و میان علم، عمل، فتوا و وعظ جمع کرده بود. عبدالقادر از سلسله مشایخی است که آوازه اش در خاور و باختر پیچید. در سال 528ق عهده دار تدریس و افتا (فتوادادن) شد و