خشک شدن. و پدری که از همه مردم دروغگوتر است، اما در وقت قسم خوردن».

عرقله که اعور (یک چشمی) بود، در مدح محبوبش که احول (لوچ) بود، گفته است:

«ای کسی که به ملامت من پرداخته ای ! آیا شگفت تر از این دیده ای که اعوری شیفته احولی شده باشد ؟ من در چشم او خرد می نمایم و او در چشم من بزرگ می آید، بر خلاف قیاس و قاعده [چون احول یک چیز را دو چیز می بیند باید در چشم او بزرگ بیاید]. باریک اندام و معتدل چون شاخه، ولی داوری او به من معتدل (عادلانه) نیست. چقدر با دهان خود به من باده نوشانید و من با بوسه او به آرامش رسیدم. مرارت هجران او را چشیدم که از حنظل تلخ تر بود و مزه وصال او را که از عسل شیرین تر بود».

در غزلی می گوید:

«عشق خود را پنهان کرد؛ ولی سرشک های او که از اخگر گداخته که در درون او جا گرفته بود، سرازیر می شد، پرده از رازش برمی داشت. او شیداست، گروهی خود را به بهار و گل هایش سرگرم کرده اند؛ ولی بهار چهره محبوب است. ای ملامتگر ! شخصی که محبوبش از وصال خودداری می ورزد، آگاه باش این امتناع، عشق را شیرین کرده است. راه رهایی کجاست ؟ اگر او تهمت زند یا جنایت کند و زیبایی چیزی است که شفیع آن رد نمی شود. محبوب من خورشید است، ولی گرمای آن در دل من است؛ ماه است، ولی طلوع او در جامه من است. ملامتگران می گویند: چه چیز او را زیبا می شمری و چه چیز او باعث اسارت تو شده است ؟ می گویم: همه چیز او». 10

پی نوشت ها:

[1] جمعه اول محرم 567ق / 3 سپتامبر 1171م؛ شنبه 3 جمادی الاول 567ق / اول ژانویه 1172م.

[2] انباه الرواة، ج2، ص99؛ وفیات الاعیان، ج3، ص102؛ النجوم الزاهره، ج6، ص65؛ شذرات الذهب، ج4، ص220؛ البدایة و النهایه، ج12، ص269؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص335؛ الاعلام، ج4، ص191.

[3] وفیات الاعیان، ج6، ص171؛ نفح الطیب، ج2، ص317.

[4] وفیات الاعیان، ج5، ص385؛ الخریدة (بخش مصر)، ج1، ص145؛ معجم الادباء، ج7، ص211؛ ابن ایاس، ج1، ص234؛ البدایة و النهایه، ج12، ص234؛ دایره المعارف الاسلامیه، ج1، ص375؛ شذرات الذهب، ج4، ص224؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص342؛ الاعلام، ج8، ص344؛ زیدان، تاریخ آداب اللغه العربیه، ج3، ص14.

[5] نفح الطیب، ج1، ص417؛ المن بالامامه، ص115 (پاورقی 1)؛ ابن خطیب، اعمال الاعلام، ص259؛ ابن الابار، الحله السیراء، ص220؛ الحلل السند سیه، ج3، صص66 و 428؛ عنان، تاریخ الاندلس، ص227؛ الاعلام، ج7، ص7.

[6] بغیه الملتمس، ص121؛ انباه الرواة، ج3، ص218؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص410؛ الاعلام، ج7، ص107.

[7] الخریدة (بخش شام)، ص314؛ النجوم الزاهره، ج6، ص65؛ الاعلام، ج4، ص191.

[8] الوافی بالوفیات، ج1، ص279؛ وفیات الاعیان، ج4، ص225؛ شذرات الذهب، ج4، ص224؛ العبر، ج4، ص200.

[9] وفیات الاعیان، ج3، ص109؛ النجوم الزاهره، ج5، ص334 ـ 357؛ تاریخ ابن اثیر، ج11، ص368؛ العبر، ج4، ص197؛ الاعلام، ج4، ص291.

[10] الخریدة (بخش شام)، ج1، ص178؛ فوات الوفیات، ج1، ص222؛ النجوم الزاهره، ج6، ص64؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص337؛ الاعلام، ج2، ص191.

568 ق / 1172 ـ 1173م1

رویدادها

خلافت عباسیان و نورالدین: مستضئ، خلیفه عباسی، نورالدین محمود را بر ولایت مصر، شام، جزیره، موصل و دیگر شهرهایی که به اطاعت او در می آیند، می گمارد.

دولت خوارزمشاهیان: درگذشت خوارزمشاه ایل ارسلان پسر اتسز پسر انوشتکین و جانشینی پسرش سلطان شاه محمود.

علاءالدین تکش پسر خوارزم به نزاع با برادرش، سلطان شاه محمود برخاست و به کمک قبایل ختا، سلطنت را از چنگ او به درآورد.

استخدام کبوتر نامه رسان: نورالدین محمود، کبوتران پیغام رسان (نامه بر را به کار گرفت تا نامه هایش را به دیگر سرزمین ها ببرند و از احوال صلیبیان آگاهی یابد.

وقایع نظامی

نورالدین محمود، ارمنی ها را بر رومیان یاری می دهد: ملیح بن لیون ارمنی، حاکم سرزمین دروب (مجاور حلب) بر شهرهای اذنه، مصیصه و طرسوس که در دست رومیان بود، چیره می شود. امپراتور روم به مقابله برمی خیزد. ملیح با سپاه امدادی نورالدین به مصاف او می رود. در این جنگ، رومیان با دادن کشته و اسیر فراوان مغلوب می شوند و امیدشان در تصرف این شهرها به یأس مبدل می شود. ملیح بسیاری از غنایم به دست آمده را به همراه اسیران نزد نورالدین می فرستد.

حوران و صلیبیان: صلیبیان بر شهر حوران حمله بردند و نورالدین پس از نبردی آنان را از آنجا راند.

اعزام هیئت نمایندگی مصر به افریقیه: صلاح الدین، سپاهی را به فرماندهی امیر شرف الدین قراقوش مظفری، غلام ملک مظفر تقی الدین عمر، به افریقیه می فرستد.

قراقوش از اعراب بنی هلال و بنی سلیم کمک می گیرد و بر طرابلس غرب که در دست فرنگیان (نورمان ها) بود، مسلط می شود.

درگذشتگان

ایوب بن شاذی؛

حسن بن صافی؛

منخل شلبی.