7. وفیات الاعیان، ج3، ص431؛ النجوم الزاهره، ج6، ص70؛ العبر، ج4، ص208؛ البدایة و النهایه، ج12، ص274؛ تاریخ ابن اثیر، ج11، ص398؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص345؛ الاعلام، ج5، ص193.

8. موسوعه لاروس.

9. وفیات الاعیان، ج5، ص184؛ تاریخ ابن اثیر، ج11، ص402؛ العبر، ج4، ص208؛ النجوم الزاهره، ج6، ص71؛ البدایة و النهایه، ج12، ص277؛ اعلام النبلاء، ج2، ص65؛ الدارس فی المدارس، ج1، صص99 و 607؛ ابوشامه، ج1، ص35؛ الاعلام، ج8، ص42؛ الکواکب الدریه فی السیره النوریه، ص75.

570 ق / 1174 ـ 1175م1

رویدادها

دولت سلاجقه عراق: درگذشت ارسلان شاه پسر طغرل پسر محمد پسر ملک شاه پسر آلب ارسلان و جانشینی پسرش طغرل شاه (طغرل دوم). به علت خردسالی طغرل، محمد پسر ایلکز، ملقب به پهلوان اتابک، امور دولت را در دست گرفت.

پادشاهی بیت المقدس: درگذشت آموری اول و گماشته شدن پسر سیزده ساله اش، بالدوین چهارم، به جای او. وی علاوه بر خردسالی، بیماری برص (پیسی) داشت. ریموند سوم، سن ژیلی، پس از آزادی از اسارت، قیمومت بالدوین چهارم را به عهده می گیرد.

دولت غوریان در هند: سلطان غیاث الدین محمد، پادشاه دولت غوریان، برادرش غیاث الدین را به جانشینی خود در هند گماشت و اولاهور را مقر خود قرار داد.

وقایع نظامی

چیرگی صلاح الدین بر دمشق و انقراض دولت اتابکان در آنجا: صلاح الدین قیمومت خود را بر اسماعیل بن نورالدین محمود اعلان می کند. شمس الدین بن مقدم از صلاح الدین می خواهد دمشق را تحویل بگیرد. صلاح الدین بدون هیچ مقاومتی وارد دمشق شده و قلعه آن را در اختیار می گیرد و شمس الدین از بزرگ ترین امرای او می شود. صلاح الدین، برادرش طغتکین بن نجم الدین را به جای خود بر دمشق می گمارد و به حمص رفته و آنجا را تصرف می کند و آن را به برادرزاده اش محمدبن اسدالدین شیرکوه واگذار می کند.

صلاح الدین روانه حلب می شود و آنجا را محاصره می کند؛ ولی حلب تسلیم نمی شود و مردم آماده رزم می شوند. صلاح الدین عقب نشینی می کند. توضیح آنکه امیر سعدالدین کمشتکین، حاکم حلب، ریموند سوم، امیر طرابلس به همراه ارناط صلیبی را آزاد کرد. این دو تن در سال 559ق در نبرد «ارتاح» به دست نورالدین اسیر شده بودند. کمشتکین در ازای دریافت 150 هزار دینار و آزادی هزار اسیر مسلمان و تعهد به دفاع از او در مقابل صلاح الدین،
آن دو را آزاد کرد. بر این اساس، ریموند سوم بر حمص یورش برد و صلاح الدین مجبور شد دست از محاصره حلب بردارد تا به دفاع از حمص بپردازد. ریموند چون هدف و مقصود کمشتکین، یعنی شکستن محاصره حلب را برآورد، از حمص عقب نشینی کرد.

نبرد قرون حماه: سیف الدین غازی بن قطب الدین مودود، حاکم موصل، سپاهی را به فرماندهی برادرش، عزالدین بن مسعود، برای یاری عموزاده اش، اسماعیل بن نورالدین محمود، بر ضد صلاح الدین می فرستد. در نبردی که میان آنان در نزدیکی شهر حماه به وقوع پیوست، عزالدین مسعود شکست خورد و صلاح الدین بر حماه چیره شد و دایی خود، شهاب الدین محمود حارمی را بر آنجا می گمارد.

شورش کنز: شورش کنزالدوله، امیر قبیله کنوز. این قبیله پس از آنکه صلاح الدین، آنان را به دلیل حمایت و دعوت به بازگشت خلافت به فاطمیان از مصر اخراج کرد، ساکن آسوان شدند. صلاح الدین، سپاهی را به فرماندهی برادرش الملک العادل می فرستد و او پس از نبردی که در آن کنز کشته می شود شورش را سرکوب می کند.

درگذشتگان

ابن ابی حکم؛

ابن حبّوس؛

ابن حماره؛

ابن فلیته؛

ابوالحسن بن نزار؛

ادلارد باثی؛

اصم مروانی؛

عنتری؛

کنزالدوله؛

ورجلانی.

ابن ابی حکم

ابوالمجد، محمدبن ابی حکم عبیداللّه بن مظفربن عبداللّه باهلی اندلسی افضل الدوله، معروف به ابن ابی حکم از پزشکان پرآوازه و برجسته. وی دانش پزشکی را نزد پدرش آموخت. مهندس، اخترشناس و موسیقیدان بود. ارغنونی ساخت و نهایت دقت را در استحکام آن به کار برد. عود می نواخت و نی می زد و در ساختن دیگر سازها دستی داشت. در دمشق می زیست و به خدمت ملک نورالدین شهید پیوست. نورالدین دستور ساخت بیمارستانی در دمشق صادر کرد و